start

"Maskarada" według M. Lermontowa w krakowskim Teatrze Słowackiego

W pogodny ranek, 6.11.2014 roku, studenci PWSZ w Krośnie wraz z dr Leokadią Styrcz-Przebindą rozpoczęli swą teatralną przygodę z Lermontowem. Koło Naukowe „Dosug” zorganizowało dla chętnych z Zakładu Filologii Rosyjskiej i Translatoryki wyprawę do Teatru Słowackiego na Maskaradę (w nowym przekładzie Agnieszki L. Piotrowskiej).

Ten muzyczny spektakl trwa ponad 3 godziny, ale zakładaliśmy, że nie będziemy się nudzić. Obiecywało to już nazwisko Nikołaja Kolady – nie tylko reżysera, ale i aktora oraz  wybitnego (choć kontrowersyjnego) rosyjskiego dramaturga.

Gdy się idzie Plantami, trudno nie poddać się urokowi starego Krakowa, mając za plecami Wawel i mijając Kościół Mariacki, Bramę Floriańską i Barbakan. Zrobiliśmy sobie po drodze wspólne zdjęcie pod pomnikiem Bojana (legendarnego słowiańskiego gęślarza), poświęconym romantykowi Bohdanowi Zaleskiemu. Ale niebawem miał zacząć się nasz przedpołudniowy spektakl, więc przyśpieszyliśmy kroku. Pod teatrem był już tłum młodzieży.

Przedstawienie od razu mogło porwać tempem ruchu scenicznego,   tanecznością  scen zbiorowych. I nic dziwnego, skoro autorem choreografii jest Maćko Prusak, który długo występował jako mim we Wrocławskim Teatrze Pantomimy Henryka Tomaszewskiego. Scenografię i kostiumy przygotowała Justyna Łagowska, wykorzystując eksperymenty z maskami, które chwilami zbliżają spektakl do teatru lalek. Kukiełkową postacią może się wydawać żona Arbienina, Nina, z jej celowym wizerunkiem typowej „blondynki”. Jednak w końcowej scenie śmierci Agnieszka Judycka potrafi być także aktorką tragiczną.

Takiej przemiany nie wymaga kreacja głównego bohatera (świetny Radosław Krzyżowski), alter ego Lermontowa, zafascynowanego Schellingiem oraz tematem walki dobra i zła. Owładnięty żądzą zemsty, tragiczny i jednocześnie śmieszny Arbienin ma swój niewątpliwy pierwowzór w szekspirowskim Otellu.

Musimy jednak zgodnie grupowo stwierdzić, że chwilami byliśmy zbulwersowani śmiałością niektórych pomysłów inscenizacyjnych i aluzji, oscylujących niebezpiecznie w kierunku pastiszu i burleski, co, być może, obnaża pustkę dzisiejszego świata popkultury. Gdy Książę woła w uniesieniu „Jesteś szalona!”, konotacje są dziś nieuchronnie „discopolowe”…

Oprac. dr Leokadia Styrcz-Przebinda

1. Nikołaj Kolada:

- prof. Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Jekaterynburgu

- dyrektor największego konkursu dramaturgicznego w Rosji – „Eurazja”

- wystawiał dzieła klasyki: Hamlet, Romeo i Julia Szekspira, Borys Godunow Puszkina, Tramwaj zwany pożądaniem T. Williamsa

- autor Marylin Mongoł (czyli Murlin Murlo, wyst. przez Bogusława Lindę w świetnym tłum. Jerzego Czecha w warszawskim Ateneum), czy Baba Chanel

2. Bojan występuje nie tylko u Zaleskiego. Por. wiersz pt. Bojan Tadeusza Micińskiego, dramat Wanda C. K. Norwida, a zwłaszcza staroruskie Słowo o wyprawie Igora. Dziś to hasło znane jako imię południowosłowiańskie oraz (przede wszystkim?!) marka piwa.

3. Maćko Prusak debiutował jako choreograf w Rewizorze w reż. Jana Klaty (potem też wspólny Hamlet). Współpracuje z teatrami off-owymi  a nawet z grupami cyrkowymi.

Właśnie rozpoczął się w Warszawie Festiwal Kolady, który będzie trwał od 7.11 do 17.11.2014. Więcej informacji: http://teatrstudio.pl/aktualnosci/news,263,festiwal-kolady

Zdjęcia ze spektaklu: materiały promocyjne TEATRU im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (http://www.slowacki.krakow.pl/)