start

"Anatomia Runetu" - ukazała się monografia o rosyjskojęzycznym Internecie autorstwa Bartosza Gołąbka

Anatomia "Runetu". Rosyjskojęzyczny Internet jako extra territorium byłego ZSRR. Prace Naukowo - Dydaktyczne PWSZ im. Stanisława Pigonia w Krośnie, Zeszyt  63, Krosno 2014

Zebranie omówionego w pracy materiału było możliwe między innymi dzięki prowadzonym przez doktora Bartosza Gołąbka zajęciom dla studentów: Internet w Rosji oraz Nowe media obszaru rosyjskojęzycznego w Zakładzie Filologii Rosyjskiej PWSZ im. Stanisława Pigonia w Krośnie oraz w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Praca ta została pomyślana jako swoisty podręcznik o Runecie - czyli rosyjskojęzycznym Internecie, lecz jednak brak w polskiej nauce dostatecznej liczby analiz na temat różnorodnych zjawisk dotyczących tego zagadnienia, skłonił autora do wykroczenia poza ramy tradycyjnego podręcznika i zmobilizowało go do samodzielnego, poszukiwania odpowiedzi na wiele frapujących kwestii. 

Zgodnie z zamierzeniem Autora praca ta nie ma ambicji opisu Runetu i jego wiodących serwisów, choć i temu poświęcono jeden z jej fragmentów. Najistotniejszym elementem tego opracowania jest wykształtowanie u czytelnika wiedzy i opinii na temat rosyjskojęzycznego Internetu, dynamiki rozwoju i zrozumienia źródeł dość szerokiej sfery jego oddziaływania. Mimo wielu podobieństw, które można dość łatwo zidentyfikować jeśli chodzi rosyjskojęzyczne i ogólnoświatowe komunikowanie w Internecie, jest także liczna grupa osobliwości, które najpewniej wywołane są specyfiką  kultury obszaru rosyjskojęzycznego, czyli dawnego Imperium Romanowów, a potem ZSRR.

U podłoża tych różnic, szczególnie widocznych w tekstologii i kulturze blogosfery, leży odmienność wciąż potężnego "niełacińskiego" alfabetu i języka Aleksandra Puszkina, Fiodora Dostojewskiego, Lwa Tołstoja − to w sferze kultury literackiej, a z drugiej strony języka wielkich przywódców politycznych mających ambicję kontroli znacznej części Eurazjatyckiego kontynentu od carów Domu Romanowów, poprzez mówiącego po rosyjsku z silnym gruzińskim akcentem Józefa Stalina aż po specyficzny, często wręcz sięgający po grypserkę język prezydenta współczesnej Rosji Władimira Putina. W związku z tym można mówić o swoistej samodzielności, samobytności Runetu w globalnej strukturze  sieci Internet. 

Czy jednak tylko język jest kluczem do zrozumienia potęgi oddziaływania współczesnego Runetu? Wydaje się jednak, że choć może być pomocny w celu identyfikacji wielu istotnych czynników kształtujących wirtualną przestrzeń Runetu, to należy jeszcze dołączyć do nich diasporyczność kultury języka rosyjskiego po upadku ZSRR, wspólną historię i  jej mentalną kontynuację, nostalgię za czasami młodości i względnej stabilizacji. Niebagatelne będą także współczesne ambicje rosyjskiej kultury geopolitycznej przejawiające się we wspieraniu rozwoju nowoczesnej infrastruktury dostępu do Internetu w krajach tzw. "bliskiej zagranicy".

Internet rozumiany jest tutaj nie tylko jako zbiór rozproszonych witryn internetowych, ale jako cały kompleks zjawisk związanych z jego funkcjonalnościami − dostęp, infrastrukturę, serwisy bezpłatne i płatne, wszystkie usługi, które można dzięki niemu uzyskać, platformy komunikacji między obywatelami oraz między państwem a obywatelem i społecznością międzynarodową. Ważny jest także kontekst psychologii komunikacji,  a zwłaszcza nowej jakości tego podstawowego aktu kształtującego nowoczesne społeczeństwa. Dzięki Internetowi demokratyzacja zamkniętych i autorytarnych postradzieckich społeczeństw staje się faktem.

(fragment Wstępu)