start

Wybrane nowości - maj 2020

O naturze ludzkiej / Roger Scruton; tł. Tomasz Bieroń
Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop. 2020
W książce O naturze ludzkiej ceniony pisarz i filozof Roger Scruton przedstawia oryginalną i radykalną obronę ludzkiej  wyjątkowości. Mierząc się z poglądami psychologów ewolucyjnych, moralnych utylitarystów i filozofów materialistycznych takich jak  Richard Dawkins i Daniel Dennett, Scruton przekonuje, że ludzi nie można rozumieć jako bytów czysto biologicznych. Jesteśmy czymś  więcej niż ludzkimi zwierzętami: jesteśmy również osobami, ze swej istoty wchodzącymi w relacje z innymi osobami oraz połączonymi z  nimi siecią zobowiązań i uprawnień. Nasz świat jest wspólnym światem, w którym przejawia się wolność, wartości i odpowiedzialność.  Aby zrozumieć ten świat, musimy zwracać się do innych ludzi twarzą w twarz, „ja” wobec „ja”.


Góra Tabor / Wiesław Helak
Kraków: Wydawnictwo Arcana, 2020
Góra Tabor to fascynujący powieściowy portret międzywojennej Polski i jej tragicznego końca. Portret wielobarwny, daleki od  jednoznaczności, a przy tym jakby stanowiący ciąg dalszy głośnego eposu Na Zbruczem. To historia „przemieniania” się II  Rzeczpospolitej, ówczesnej Europy, ale też głównego bohatera książki Wiesława Helaka. Janio jest kolejno artystą, żołnierzem,  ziemianinem, a wreszcie chrześcijaninem, może nawet… świętym. Góra Tabor jest powieścią wybitną, świetnie napisaną, zachwycającą  opisami pejzaży i sztuki, a niektóre jej partie, na przykład opis zamachu majowego w Warszawie roku 1926, dosłownie zapierają dech  w piersiach.

Idee, które zmieniły świat: od Einsteina i Gödla po Turinga i Dawkinsa / Jim Holt; tł. Tomasz Lanczewski
Kraków: Copernicus Center Press, 2020
Jim Holt, amerykański filozof i pisarz naukowy, udowadnia, że nawet o teorii względności czy teorii strun można pisać przystępnie i  z poczuciem humoru. Opisuje najbardziej ekscytujące odkrycia naukowe ostatnich stuleci, takie jak mechanika kwantowa, teoria grup,  teoria obliczalności Turinga i „problem decyzyjny”, liczby pierwsze i hipoteza dzeta Riemanna, teoria kategorii, topologia,  fraktale, regresja statystyczna, teoria prawdy czy „krzywa dzwonowa”. Obok tych niezwykłych osiągnięć intelektualnych, autor prezentuje nieszablonowe szkice biograficzne ich twórców, zarówno tych  sławnych, jak i nieco zapomnianych, którzy często wiedli niezwykle dramatyczne i niepozbawione absurdów życie. I tak: twórca  współczesnej statystyki, sir Francis Galton, był wiktoriańskim zarozumialcem, który przeżył komiczne perypetie w afrykańskim buszu.  Najbardziej rewolucyjny matematyk ostatniego półwiecza, Alexander Grothendieck, zakończył burzliwy żywot w Pirenejach jako  cierpiący na urojenia pustelnik, zaś Kurt Gödel, największy ze wszystkich współczesnych logików, zagłodził się na śmierć z powodu  paranoicznego przekonania, że istnieje powszechny spisek mający na celu otrucie go… Czy w ich metodach i nich samych było szaleństwo? Jim Holt przekonuje, że znacznie wieksze, niż mogłoby się wydawać!  

Mistyczki: historie kobiet wybranych / Ewa K. Czaczkowska
Kraków: Wydawnictwo Znak, 2019
Niezwykłych kobiet, które nie mieściły się w schematach, często szokowały swoje otoczenie. Spotykały się z niedowierzaniem, podejrzeniami i odrzuceniem. Czy wszystkie umiały rozeznać, co chce powiedzieć im Bóg, i być temu wierne?

Otogizoshi: księga japońskich opowieści / Osamu  Dazai; przekład Katarzyna Sonnenberg
Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2019
Fascynująca interpretacja tradycyjnych opowieści japońskich osadzona przez autora w realiach II Wojny Światowej. Uniwersalne  historie o uczuciach i zmaganiach z losem opowiedziane są w ciekawy, intrygujący sposób, a stare opowieści nabierają nowego sensu w  obliczu wojennej tragedii. „Otogizōshi. Księga japońskich opowieści” to świetny przykład na książkę, która pozostając na wskroś  „japońska” przemawia również do zachodniego czytelnika.

Wyspa na księżycu / William Blake; wybór i przekład Tadeusz Sławek; posł. Krzysztof Siwczyk
Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2020
Zbiór złożony z najważniejszych w dorobku Williama Blake’a Pieśni niewinności oraz Pieśni doświadczenia i uzupełniony o nieznaną dotąd prozę Wyspa na Księżycu ukazuje autora jako jednego z pierwszych diagnostów słabości nowoczesnej cywilizacji. Z tekstów pisanych na przełomie XVIII i XIX wyłania się obraz świata niebywale podobnego do współczesnego, w którym zysk i skarlała polityka zawładnęły ludzkimi umysłami, a jednostka praktykuje wolność jedynie w sferze marnej rozrywki. Summa poetycka genialnego angielskiego wizjonera w arcydzielnym przekładzie jego najlepszego interpretatora – Tadeusza Sławka.

Dzieje kultury europejskiej: prehistoria, starożytność / Wojciech Lipoński
Warszawa: Wydawnictwo PWN SA, 2020
Książka jest syntezą dziejów kultury europejskiej od prehistorii do końca epoki starożytnej. Jest autorską propozycją interpretacji procesów i faktów opartą m.in. na rzadkich źródłach dotyczących etymologii nazwy Europa, historii takich europejskich pojęć jak kultura i cywilizacja. Czytelnik pozna nieznane oblicze kultury europejskiej, nie tylko jej oczywistej wielkości, ale i jej ciemniejsze strony, jak niszczycielska rola Imperium Rzymskiego wobec podbijanych ludów i ich kultur.

Polskie zmagania z wolnością: widziane z boku / Andrzej Walicki. - Wyd. 2
Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", cop. 2000
Książka ukazuje polskie przemiany po roku 1980 z pozycji człowieka nie należącego ani do formacji "postkomunistycznej" ani do "postsolidarnościowej". Gromadzi teksty z różnych lat, pisane za granicą, starające się łączyć mocne zaangażowanie w sprawy polskie z intelektualnym dystansem i wolą utrzymania niezależnego stanowiska.

Zwierzyniec / Jerzy Bralczyk
Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2019
Być może słyszałeś o profesorze Jerzym Bralczyku, który jest wybitnym językoznawcą. Jego książka „Zwierzyniec” nie jest jednak  ani słownikiem języka polskiego, ani poradnikiem, dzięki któremu nauczysz posługiwać się piękną polszczyzną. Autor porusza w  niej zupełnie inną tematykę. Pasjonują Cię zwierzęta żyjące w naszym kraju? Pragniesz poznać gatunki chronione, jak i pospolite? Sięgnij po „Zwierzyniec”  Jerzego Bralczyka, który jest zbiorem ponad stu różnych felietonów językowo-zoologicznych. Każdy z nich poświęcony jest gatunkom  zwierząt żyjących w Polsce. To pozycja, która mówi o wielu fascynujących stworzeniach, ale nie jest książką stricte przyrodniczą. Profesor Bralczyk zabierze  Cię w podróż po świecie zwierząt, ale w kontekście ich nazw i potencjału znaczeniowego, jaki mają

Wybrane nowości - kwiecień 2020

Idiokracja czyli zmowa głupców / Janusz Szewczak
Kraków: Biały Kruk, 2020
Głupcy zawsze istnieli, niektórzy z nich sięgali nawet po władzę, ale nigdy jeszcze w dziejach świata ród ludzki nie miał do czynienia z prawdziwą inwazją głupoty. Zjawisko to stało się bardzo groźne, albowiem objęło niektóre kręgi władzy. Powstały fałszywe elity składające się w całości z durniów i dewiantów różnej maści, którzy trzymają się razem, wspierają i rządzą lub choćby próbują rządzić. Nic dziwnego, że Autor książki, znany zresztą z bystrej inteligencji i ciętego języka, dopatrzył się we współczesnym świecie zjawiska, które nazwał idiotokracją. Jest to ciężka choroba całej cywilizacji zachodniej, od USA po Ukrainę, od północnego kręgu polarnego po Australię. Miejmy nadzieję, że nie okaże się, iż mamy do czynienia z chorobą śmiertelną. W każdym razie zjawisko idiotokracji przybrało rozmiary zarazy, a jego wirus masowo rozprzestrzenia się za pomocą Internetu, tzw. serwisów społecznościowych i innych środków globalnego przekazu i komunikowania się. Wspomagają go różne utopijne doktryny lansowane nie tylko przez pseudonaukowców, lecz również polityków, którzy są gotowi zawracać świat ku pogaństwu – w imię postępu oczywiście. Co jest lekiem na idiotokrację? Rozum i mądrość, zdrowy rozsądek, uczciwość i moralność. Bez powrotu do Boga, twierdzi zarówno Janusz Szewczak, jak i wiele cytowanych przez niego prawdziwych autorytetów, świat się nie wyleczy; bez Boga nasza cywilizacja, zakorzeniona tak głęboko w chrześcijaństwie, zginie. Jednymi z najlepszych narzędzi terapeutycznych są mądre książki. Do nich trzeba na pewno zaliczyć dzieło, które, drogi Czytelniku, trzymasz w ręku, nie tylko mądre, ale i wydane na najwyższym poziomie edytorskim, pięknie ilustrowane.

Uczestnicy konspiracji niepodległościowej na Podkarpaciu w latach 1939-1956: prezentacja wybranych osób i wydarzeń / Czesław Nowak
Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie, 2019
Biogramy i wydarzenia znajdujące się w niniejszej książce to część materiałów opracowanych przez Autora w okresie wieloletniej pracy naukowej i społecznej, prowadzonej w ramach Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Krośnie, Podkarpackiego Towarzystwa Historycznego, Powiatowego Klubu Historycznego im. AK Krosno – Dukla oraz w Dziale Historycznym Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. W tytule publikacji posłużono się terminem regionu geograficznego Podkarpacia, na którym była prowadzona działalność niepodległościowa w latach 1939–1956. Pod względem historycznym był to teren Inspektoratu Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej Jasło, który obejmował powiaty: brzozowski, jasielski, krośnieński i sanocki. W opracowaniu najwięcej miejsca poświęcono osobom i wydarzeniom związanym z ówczesnym powiatem krośnieńskim.

 
Przerwana droga do Niepodległej: Kazimierz Piątek "Herwin" (1886-1915) / Mariusz Wołos
Warszawa: Instytut Historii PAN, 2016
Legenda Kazimierza Piątka „Herwina” jest ściśle powiązana z legendą Legionów i Piłsudskiego oraz czynu zbrojnego Polaków podczas pierwszej wojny światowej. Biografia „Herwina” to szczegółowy opis krakowianina, człowieka urodzonego pod Wawelem i niemal całe życie pozostającego w rodzinnym mieście, gdzie kształcił się, pracował, służył w armii zaborczej, i gdzie uczestniczył w pracy niepodległościowej, i który zginął jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Ramy chronologiczne, jak to najczęściej w przypadku biografii bywa wyznaczają daty życia i śmierci jej bohatera. Autor przekroczył je, przedstawiając pokrótce pochodzenie, postacie antenatów i członków rodziny Kazimierza, a także pamięć o „Herwinie” aż po czasy współczesne.

Pomiędzy złem a złem: opis życia w Polsce pod niemiecką i sowiecką okupacją / Stanisław Franciszek Czekaj; red i oprac materiałów Czesław Nowak; tł z j. ang, opracowanie tekstu Sylwia Nowak. - Wyd. 2 popr.
Krosno: Wydawnictwo Ruthenus - Rafał Barski, 2019
Wspomnienia Stanisława Czekaja, żołnierza Armii Krajowej pochodzącego z Głowienki, który w lecie 1945 roku zbiegł na Zachód. Pokazują one dramatyczne decyzje ludzi tamtej epoki wynikające z sytuacji narzuconej polskiemu społeczeństwu przez dwa totalitarne systemy polityczne: nazizm i komunizm. We wspomnieniach cenny jest także opis warunków życia Polaków przebywających po wojnie na terenie okupowanych Niemiec. Jednak największą wartością wspomnień są dotychczas nieznane informacje dotyczące konspiracji niepodległościowej na Podkarpaciu w okresie okupacji niemieckiej i konspiracji antykomunistycznej po 1944 r.

Okrutne morze / Nicholas Monsarrat; tł. Maria Boduszyńska-Borowikowa
Warszawa: "Bellona", cop. 2017
Powieść Nicholasa Monsarrata, wybitnego marynisty, od pierwszego wydania stała się bestsellerem, tłumaczona była na wiele języków i wielokrotnie wznawiana w ogromnych nakładach. Na podstawie tej w porywający i brawurowy sposób napisanej książki o „okrutnym morzu”, nie pozbawionej wątku miłosnego, nakręcono w Anglii film, który wyświetlano również na polskich ekranach. Karty bestsellerowej powieści Monsarrata przekonują jednak, że okrutny jest nie żywioł morski, okrutni są ludzie. Monsarrat oskarża wojnę, oskarża siły, które do niej doprowadziły, oskarża nazizm. Jest w tej książce coś z ducha Conrada, jego drapieżność i szlachetny patos..., nade wszystko jednak - jak stwierdza sam autor: "jest to historia prawdziwa, gdyż tylko taką warto opowiedzieć".

Kroniki Jakuba Wędrowycza / Andrzej Pilipiuk; il. Andrzej Łaski
Lublin: Fabryka Słów, 2014
Masz problemy z duchami przodków? Coś stuka w Twoim domu? Sąsiad jest wampirem? Udaj się do Jakuba Wędrowycza, najlepszego  Cywilnego Egzorcysty w Kraju! Być może mieszka na zapadłej wsi na Ścianie Wschodniej, być może odżywia się własnoręcznie pędzonymi  trunkami i wygląda na starego kłusownika, ale nie daj się zwieść pozorom! Jeszcze nie pojawił się wampir, kosmita, wilkołak czy  upiór, który dałby radę nieustraszonemu egzorcyście w gumofilcach.

Powszechna historia nikczemności / Jorge Louis Borges; przeł. Stanisław Zembrzuski, Andrzej Sobol-Jurczykowski
Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998
Opublikowaną w 1935 roku Powszechną historię nikczemności sam Borges określił jako prawdziwy początek swej prozatorskiej drogi literackiej. Obok opowiadań z życia słynnych gangsterów, oszustów i piratów autor umieścił cykl drobnych utworów, będących czymś w rodzaju "opowieści niesamowitych", a jednocześnie stanowiących owoc jego lektur, przemyśleń i refleksji.

Nieradość / Paweł Sołtys
Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2019
Wszystko się tu pomieszało i bardziej przypomina majaczenie chorego, pijacki sen niż pamięć. Ale jest pamięcią, jest przeszłością, jest tu i teraz. Jak gdyby patrzeć jednocześnie przez okulary do bliży i do dali. Śmierć i dzieciństwo idą ramię w ramię. Zgarbiony Bułat Okudżawa z marną rosyjską gitarą, siekierkowski Izajasz, pisarz w drodze, Grażyna, której ciała nie starcza do tego, by ją nazywać Grażyną, pijany listonosz, kulawy Bartek, kot i dziadek, pan Gerber, który uczy historii i robi zdjęcia nagim kobietom, Daniił Charms, który umarł z głodu, Buła, który się powiesił, samotny stary mężczyzna bez oszczędności. Wszyscy wirują w zawrotnym danse macabre – tańcu śmierci, który jest korowodem życia. Na Grochowie, w Brnie, na Saskiej Kępie, w galicyjskim miasteczku, „w którym języki były dłuższe od ulic, a szepty głośniejsze niż bicie dzwonów w kościele”, w Pińsku, w Kijowie, w Europie Środkowo-Wschodniej.

Stefan Żeromski Prezydent Rzeczpospolitej Zakopiańskiej / Maciej Pinkwart
Nowy Targ : Wydawnictwo Wagant, 2018
Zakopiańską biografię Żeromskiego uzupełnia wybór fragmentów utworów literackich i publicystycznych Stefana Żeromskiego, wiążących  się z Tatrami i Zakopanem."Żeromski przyjechał do Zakopanego w jednym ubraniu z wystrzępionymi nogawkami spodni, w płaszczu i  dziurawych butach. Szewc, owszem, miał warsztat przy Krupówkach, ale za usługę trzeba zapłacić, a opłaty za mieszkanie i jedzenie  pochłonęły cały niewielki kapitał, z jakim pisarz przyjechał pod Tatry. Więc znów prosi Oktawię o pożyczkę, którą obiecuje zwrócić  z przyszłych honorariów literackich. Narzeczona pieniądze szybko przesyła ? ale w rublach, a w Zakopanem nie ma ich gdzie wymienić na austriacką walutę. Pożycza więc  jednego guldena od Witkiewicza, wysyła ruble do Krakowa listem, a gdy wracają w postaci złotych reńskich, inwestuje w szewca. Może więc podjąć dłuższe wyprawy, w wyższe partie gór, gdzie jeszcze leży śnieg.

Zew plemienia / Mario Vargas Llosa; przełożyła Marzena Chrobak
Kraków: Wydawnictwo Znak, 2020
Książka manifest jednego z najważniejszych pisarzy XX wieku Mario Vargas Llosa po raz pierwszy pisze tak szczerze o fascynacji polityką, ewolucji swoich poglądów, spotkaniach z najważniejszymi postaciami współczesnego świata. Oraz o siedmiu filozofach, których mysli na zawsze zmieniły postrzeganie rzeczywistości.Najbardziej kontrowersyjna książka - manifest noblisty i jednego z najważniejszych pisarzy XX wieku.

Uzależnienia 2.0: dlaczego tak trudno się oprzeć nowym technologiom / Adam Alter; tł. Aleksander Gomola
Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2018
Oderwij wzrok od smartfona i dowiedz się, dlaczego to takie trudne! Żyjemy w epoce uzależnień. Obsesyjnie sprawdzamy, czy pojawiła  się nowa wiadomość w naszej skrzynce mailowej, nowy wpis na Facebooku albo polubienie na Instagramie. Godzinami oglądamy kolejne  odcinki seriali i filmiki na YouTube’ie. Ale przede wszystkim, średnio przez trzy godziny każdego dnia wpatrujemy się w ekrany  naszych smartfonów. Prawie połowa z nas nie wyobraża sobie bez nich życia, a dzieci wychowane w świetle ekranów mają kłopoty z  budowaniem więzi z rówieśnikami w świecie rzeczywistym. Adam Alter przekonuje, że w odpowiednich okolicznościach każdy z nas może  się uzależnić, a twórcy nowych mediów dbają o to, by takich pokus stworzyć jak najwięcej. Odsłaniając mechanizmy uzależnień  behawioralnych, autor wyjaśnia, dlaczego jest nam tak trudno oprzeć się udogodnieniom oferowanym przez współczesne technologie.  Uzależnienia 2.0 tłumaczą, w jaki sposób możemy bardziej świadomie korzystać z nowych mediów, a dzięki temu łatwiej się  komunikować, zarządzać finansami i wytyczać granice miedzy pracą a rozrywką. A co najważniejsze, pokazują jak zmniejszyć szkodliwy  wpływ nowych uzależnień na zdrowie nasze i naszych dzieci. ”Jak gdyby chcąc jeszcze dobitniej wyrazić swoje przesłanie, Adam Alter  napisał książkę, która uzależnia, o tym, skąd się biorą nasze dzisiejsze uzależnienia. Przedstawia w niej fascynującą i pilnie  potrzebną analizę jednego z najbardziej niepokojących zjawisk współczesnych czasów.”

Czy można żyć bez Facebooka? : rola serwisów społecznościowych w sieciowym społeczeństwie informacyjnym / Malwina Popiołek
Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2018
Żyjemy w czasach, w których dostęp do Internetu przestał być wyborem. W dobie sieciowego społeczeństwa informacyjnego niekorzystanie z sieci może skutkować wykluczeniem z wielu sfer życia, zarówno prywatnego, jak i publicznego. Rozwój i upowszechnienie dostępu do Internetu, a także pojawienie się narzędzi Web 2.0 początkowo spowodowały wybuch entuzjazmu. Internet stał się symbolem demokratyzacji, postrzegany był jako remedium na wiele bolączek współczesnego świata. Niektórzy w rozwoju ICT, powszechnej komputeryzacji i informatyzacji dopatrywali się potencjalnego źródła zrównoważonego rozwoju i narzędzi pozwalających redukować nierówności społeczne. Szybko jednak okazało się, że przestrzeń internetowa została zdominowana przez duże firmy świadczące usługi informacyjno-komunikacyjne, a ich działania budzą coraz więcej obaw.

Władza w sieci: jak nami rządzą social media / Łukasz Walewski
Kraków: Mando, 2020
Nie bez powodu mówi się, że media są czwartą władzą. Ale co wobec tego powiedzieć o social mediach? To przecież za ich pomocą politycy, dziennikarze, influencerzy i inni wpływowi ludzie sprawują teraz nad nami władzę. Każdego dnia zaglądamy na social media kilkanaście, a może nawet kilkadziesiąt razy. Wystarczy chwila braku koncentracji przy pracy, przejazd komunikacją miejską, dłużąca się kolejka do kasy, a odruchowo sięgamy po telefon, odpalamy aplikację i podglądamy życie innych ludzi. Te same social media są też potężnym narzędziem opiniotwórczym, które osobom wpływowym służy do kreowania, a bardzo często także sztucznego podsycania nastrojów społecznych. Nie wierzysz? A pamiętasz słynny już Brexit Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej? Wtedy też wszystko rozbiło się o social media…

Więcej niż DNA: geny, drobnoustroje i osobliwe moce, decydujące o tym, jacy jesteśmy / Bill Sullivan tł. Jacek Sikora
Warszawa  Burda Media Polska Sp. z o.o., cop. 2020
Wciąż szukamy odpowiedzi na podstawowe pytania. Nauka zna rozstrzygnięcie. Źródłem uwielbienia pewnych potraw, wyboru partnera czy też odczuwanych emocji i naszych przekonań są: DNA, drobnoustroje i środowisko. Autor z dużą dozą humoru i zrozumiałym językiem opowiada o tym, jak geny, ślady epigenetyczne, mikroby, procesy psychiczne i wzory zachowań wpływają na naszą osobowość i działania. Połączenie odkrywczych eksperymentów i lekkiej narracji z mnóstwem fascynujących spostrzeżeń sprawia, że Więcej niż DNA ułatwia zrozumienie, kim w istocie jesteśmy. Podpowiada też, jak stać się najlepszą wersją siebie.

Wybrane nowosci - marzec 2020

Mistrz manewru: generał broni Stanisław Maczek (1892-1994) / Jerzy Majka
Rzeszów: Libra PL, 2019
Nowa biografia wybitnego dowódcy generała Stanisława Maczka w 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej Stanisław Maczek „jeden z najtęższych polskich dowódców drugiej wojny światowej”, jak napisał o nim znany historyk wojskowości gen. Marian Kukiel, był postacią wyjątkowego formatu. Studiował filozofię i polonistykę, a został zawodowym wojskowym i w mundurze spędził 33 lata życia. W wojnach „O niepodległość i granice” wykazał się wielką pomysłowością i walecznością, będąc pierwszy oficerem WP awansowanym na wyższy stopień przez Naczelnego Wodza na polu bitwy. Był dowódcą pierwszych polskich formacji pancerno-motorowych, na czele których walczył w trzech kampaniach, na terenie kilku krajów, od pierwszego do ostatniego dnia II wojny światowej. „W nagrodę” pozbawiono go obywatelstwa polskiego i na emigracyjny chleb zarabiać musiał jako sprzedawca i barman. Doczekał jednak zmian ustrojowych w Polsce i symbolicznego bodaj zadośćuczynienia doznanych krzywd. Zlecane zadania bojowe starał się rozwiązać przez umiejętny manewr, zaskoczenie, oskrzydlenie przeciwnika. Jako wybitny dowódca, znalazł trwałe miejsce w dziejach oręża polskiego. Niniejsza praca jest zwięzłą, ale bogato udokumentowaną biografią wojskową Generała. Jej celem było przedstawienie najważniejszych etapów życia gen. Maczka, wzbogaconych o jego własne sądy i wypowiedzi.

Ryszard Kukliński: życie ściśle tajne / Benjamin Weiser; z ang. przeł. Bohdan Maliborski ; [przedm. Jan Nowak-Jeziorański]
Warszawa: "Świat Książki", 2005
Niezwykła opowieść o jednym z najbardziej fascynujących epizodów "zimnej wojny"… czyta się jak powieści z Jamesem Bondem, ale to nie jest fikcja. Ryszard Kukliński ocalił kraj od najgorszego. Zapłacił za to bardzo wysoką cenę. Szkoda, że Polacy nigdy nie poznali go bliżej, tak jak ja. To była jego tragedia, przeżywana bardzo boleśnie. Wierzył w siebie i w to, co czynił. Miał świadomość swoich intencji, ryzyka i poświęcenia, jakie towarzyszyło jego działaniom. Kukliński znajdzie właściwe miejsce w historii. Bardzo mocno w to wierzę. Będzie fascynował historyków i publicystów, wszystkich ludzi, będzie się o nim dyskutować w przyszłości i, w końcu, zostanie powszechnie uznany za bohatera. Jestem przekonany, że w dłuższej perspektywie - zwycięży.”Jan Nowak-Jeziorański Benjamin Weiser zebrał obszerny materiał na temat działalności Kuklińskiego dzięki licznym wywiadom i dostępowi do zastrzeżonych archiwów CIA. Udało mu się także odtworzyć przebieg całości operacji widziany oczami Amerykanów i ujawnić metody i techniki stosowane przez CIA, które uniemożliwiały zdemaskowanie Kuklińskiego. Autor opisuje jego dyskretne spotkania z agentami CIA na ulicach Warszawy oraz postać "opiekuna" o pseudonimie Daniel, który prowadził z nim bardzo osobistą korespondencję. W efekcie czytelnik otrzymał niespotykanie szczegółowy opis nieznanych aspektów "zimnej wojny".

Wpadło ziarno między żarna / Aleksander Sołżenicyn; z ros. przeł. Jerzy Czech 
Warszawa: "Fakty", 2002Wspomnienia wielkiego rosyjskiego powieściopisarza, laureata Nagrody Nobla z 1970 roku. Opis realiów dawnego ZSRR, lęków i rozczarowań, których doświadczyło pokolenie Sołżenicyna. Niezwykle interesujące relacje z niezliczonych spotkań z politykami, rosyjskimi pisarzami emigracyjnymi. Droga życiowa autorytetu narodu rosyjskiego.

Cezar: życie giganta / Adrian Goldsworthy; przekład Kamil Kuraszkiewicz. - Wyd. 2
Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2018
Charyzmatyczny mąż stanu, który uczynił Rzym największą potęgą, militarny geniusz, który odniósł najbardziej spektakularne zwycięstwa w dziejach, utalentowany orator, pisarz i prawodawca Gajusz Juliusz Cezar pozostaje do dziś najsłynniejszym z Rzymian. Przeszedł do historii jako wódz i polityk. Pokonał Germanów, podbił Galię w błyskotliwych kampaniach, jako pierwszy na czele armii przeprawił się przez kanał La Manche i dwukrotnie najechał Brytanię, wsławił się oblężeniem i zdobyciem Alezji, krwawo tłumiącbunt Galów pod wodzą Wercyngetoryksa. Z nic nieznaczącej postaci stał się człowiekiem tak potężnym, że sięgnął po jedynowładztwo, obalając Republikę. W chwili śmierci równie spektakularnej, jak jego życie był władcą niemal całego znanego świata. W monumentalnej biografii wybitny historyk Adrian Goldsworthy rekonstruuje dramatyczne losy Cezara: od rozpoczętej w wieku szesnastu lat kariery politycznej, przez wojnę domową i dyktaturę, po zdobycie pozycji faktycznego władcy imperium i tragiczne idy marcowe. Odsłania również mniej znane, często sensacyjne epizody: grożącą młodemu Cezarowi egzekucję za bunt przeciwko Sulli i niezliczone romanse, wśród nich ten najgłośniejszy z piękną i tajemniczą Kleopatrą. Cezar uciekinier, więzień, buntownik, wódz, dyktator, mąż, ojciec, kochanek barwna biografia, którą czyta się jak emocjonującą powieść, ukazuje wiele twarzy człowieka, który zmienił oblicze Rzymu i cywilizacji. Genialne! Goldsworthy prezentuje wiedzę znakomitego naukowca i talent najlepszego pisarza.

Liberum veto: studyum porównawczo-historyczne / Władysław Konopczyński
Warszawa: Graf_ika Usługi Wydawnicze Iwona Knechta, 2018
Autor w swej pracy przedstawił fenomen polskiego liberum veto na tle porównawczym - Anglii, Francji, Niemiec, Węgier, Czech i  krajów skandynawskich. Omówił genezę, rozkwit i upadek instytucji prawnej liberum veto. Pozycja ważna dla badaczy dziejów Polski oraz dla studentów historii, zarówno studiów magisterskich, jak i doktorskich. "Pisałem te książkę dla ludzi myślących i pragnących myśleć. Przy tym dla ludzi, którzy nie boją się patrzeć w oczy prawdzie historycznej, chociażby najsmutniejszej. Ktokolwiek więc uważa historię za romans uzasadniony źródłowo, kto szuka w niej tylko podniety dla swej wyobraźni bez pogłębienia rozumowego, ten niech poświęci swoje "niepróżnujące próżnowanie" innej lekturze. (...) Pisałem bez żadnej tendencji politycznej ani społecznej. Temat jest zbyt poważny, by się godziło zniekształcić go i wyzyskiwać dla powszednich celów publicystycznych. Czasy nasze są też  poważne i wymagają trzeźwego porachunku z przeszłością(...). Dziś chodzi o co innego, chodzi o mądrą budowę państwa. Budowniczym  nowej Polski przystoi pogląd na dzieje surowy a sprawiedliwy, ścisły a nieubłagany, taki właśnie pogląd, jaki przyświecał epoce  Sejmu Czteroletniego i Księstwa Warszawskiego. Osiągnąć i zachować ten krytyczny punkt widzenia, było jedyną z góry powziętą dążnością autora..."


Od Mazowieckiego do Suchockiej: pierwsze rządy wolnej Polski / Antoni Dudek
Kraków: Znak Horyzont - Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2019
Przełom 1989 r. W Polsce upada komunizm. To koniec ucisku politycznego, łamania praw człowieka i czasu pustych półek w sklepach.  Polacy cieszyli się z odzyskanej wolności, z wprowadzonej demokracji i otwierania się na Zachód. Jednak nie wszystkie zmiany były dobre. Inflacja, prywatyzacja, bezrobocie, afery gospodarcze, wojska rosyjskie w Polsce, wreszcie geopolityczne konsekwencje zjednoczenia Niemiec – z tymi wyzwaniami musieli sobie poradzić pierwsi premierzy Trzeciej Rzeczpospolitej. Czy dali radę? Które  konsekwencje ich działań odczuwamy do dzisiaj? Jak wyglądał od środka rząd Tadeusza Mazowieckiego? Czy Amerykanie zajęli wówczas  miejsce Rosjan w roli politycznego patrona Polski? Dlaczego naprawdę upadł rząd Jana Olszewskiego? Jak wyglądał rząd Hanny  Suchockiej, pierwszej w historii Polski kobiety na stanowisku premiera? W swojej najnowszej książce, stanowiącej kontynuację głośnej „Reglamentowanej rewolucji”, prof. Antoni Dudek analizuje wydarzenia z lat 1989–1993 przez pryzmat czterech rządów, na których czele stali: Tadeusz Mazowiecki, Jan Krzysztof Bielecki, Jan Olszewski i Hanna Suchocka. Przy pomocy nieznanych dokumentów i relacji przedstawia kulisy budowy fundamentów współczesnego państwa polskiego.

Życie prywatne elit artystycznych Drugiej Rzeczypospolitej / Sławomir Koper
Warszawa: Bellona, cop. 2010
Czasy II Rzeczpospolitej to okres niezwykle barwny w dziejach naszego kraju, a politycy tego okresu byli, jak wszyscy, ludźmi, którzy popełniali błędy i miewali swoje słabości. Celem tej książki jest przedstawienie na tle epoki, życia prywatnego polityków i osób znaczących dla II Rzeczpospolitej. Towarzyszą im ludzie z ich najbliższego kręgu: rodzina, przyjaciele, partnerzy uczuciowi i seksualni. Chociaż życie prywatne bohaterów książki obfitowało w różne zawirowania natury osobistej, autor starał się wydarzenia przedstawić w sposób rzetelny, bez epatowania czytelnika szokującymi informacjami. Nie można było jednak uniknąć pewnych tematów, takich jak upodobanie do alkoholu, problemy rodzinne i uczuciowe, kłopoty finansowe.

Ksiądz na manowcach / Józef Tischner; [red. Janusz Poniewierski, Wojciech Bonowicz]. - Wyd. 2
Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 200
Ostatni zbiór esejów i artykułów ks. Józefa Tischnera wydany za jego życia. „Sam jestem zaskoczony ” – pisał autor – „przestrzenią, jaka się tu zarysowała: od spraw konkretnych, wydarzeń politycznych, aż po kwestie związane z największymi tajemnicami Boga”. W istocie bohaterami tej niezwykłej książki są m.in. papież Jan Paweł II i żydowski myśliciel Franz Rosenzweig, średniowieczny teolog św. Anzelm i współczesny filozof Charles Taylor, schizmatycki arcybiskup Marcel Lefebvre i środowisko skupione wokół „katolickiego głosu w Twoim domu”. A bohaterem zbiorowym – my wszyscy, szukający drogi na rozmaitych „manowcach” współczesnego świata.

Róża / Andrzej Szpulak
Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2016
Dlaczego warto zatrzymać się dłużej nad Różą Wojciecha Smarzowskiego, wybrać właśnie ten utwór spośród wielu innych i poświęcić mu  tekst na tyle długi i skomponowany w taki sposób, aby okazał się książką? W polskiej rzeczywistości z pewnością stała się Róża  filmem o znaczącym oddziaływaniu społecznym. Zaświadczyła o tym niemalże półmilionowa widownia kinowa, niezwykle duża jak na  produkcje tego rodzaju, mało widowiskowe przecież i trudne w odbiorze ze względu na drastyczność przedstawionych zdarzeń, ale też zawikłanie ich historycznych i kulturowych odniesień.

Kryptonim "Liryka": bezpieka wobec literatów/Joanna Siedlecka
Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2008
Kryptonim "Liryka" to książka o mrocznym, nadal skrywanym rozdziale naszej literatury - o pisarzach w żarnach i trybach bezpieki,  którzy latami byli przez nią rozpracowywani, zastraszani, osaczani całym repertuarem środków nękających: agenturą, kontrolą korespondencji, podsłuchami.Jest to również książka o tych, którzy są istotą każdego totalitaryzmu i nie sposób go bez nich zrozumieć, tzn. o donosicielach. O pisarzach, którzy ze słabości, a częściej chęci niszczenia konkurentów, zostawali tajnymi współpracownikami bezpieki; którzy sprzeniewierzyli się etosowi swego zawodu; którzy zawiedli, zdradzili, opowiadając się po stronie silniejszego - totalitarnego państwa.

Epoka człowieka: retoryka i marazm antropocenu / Ewa Bińczyk
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018
Debata na temat antropocenu ze względu na swoją wielowymiarowość i wyjątkowy potencjał filozoficzny ma szanse stać się jedną z  najważniejszych dyskusji XXI stulecia. W dyskusji tej biorą udział geologowie, przedstawiciele i przedstawicielki nauki o systemie  Ziemi (Earth system science), klimatolodzy, historyczki środowiska, geografowie społeczni, antropolożki, filozofowie oraz  socjolożki. Możliwe, że mamy do czynienia z interdyscyplinarnym „zwrotem w stronę antropocenu”. Antropocen określany jest mianem epoki wyparcia, krótkowzroczności i nieodwracalnych strat. Pojęcia konstytuujące jego unikatowy  słownik to: nieodwracalna strata, punkt krytyczny, granice planetarne, postnaturalizm, Gaja, utrata natury, podział klimatyczny,  klasy antropocenu, adaptacyjny apartheid, długi klimatyczne, niepowetowana strata, geohistoria, kapitałocen, ciągła apokalipsa,  środowiskowe prawa człowieka. W Epoce człowieka Ewa Bińczyk poddała analizie retorykę kampanii dezinformacyjnych dotyczących zmiany  klimatycznej, a także argumenty zwolenników geoinżynierii – rozpraszania siarki w stratosferze jako „wyjścia awaryjnego” i  mniejszego zła”, niż sama katastrofa klimatyczna.

Pod gwiazdami: przewodnik po nocnym niebie / Andrew Fazekas; przekład Radosław Kosarzycki
Warszawa: Burda Media Polska Sp. z o.o., cop. 2019
Poznawanie wszechświata wymaga jedynie wyjścia na świeże powietrze i czystego nieba, a oko to najważniejszy przyrząd obserwatora.  Chcesz obserwować kolejne zaćmienie, uchwycić latem rój meteorów, dostrzec Marsa wśród innych planet czy też odnaleźć odległą  galaktykę? Ten przewodnik pomoże ci zobaczyć i zrozumieć wspaniałości nocnego nieba. Znajdziesz tu wskazówki, praktyczne  informacje, fascynujące zdjęcia Układu Słonecznego, Drogi Mlecznej i odległych zakątków przestrzeni kosmicznej, a także grafiki  przedstawiające najbardziej znane gwiazdozbiory. Andrew Fazekas, znany jako The Night Sky Guy, pisze dla „National Geographic” o kosmosie i obserwowaniu gwiazd. Od 25 lat dzieli się tajemnicami wszechświata w książkach, radiu i telewizji.

Europa: najpiękniejsza opowieść / Marcin Libicki
Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop. 2019
Europa, niewielki obszar w skali świata, stworzyła cywilizację, której kultura, nauka, gospodarka i polityka osiągnęły bogactwo  nigdzie indziej niespotykane. Po dziś dzień wraz ze swą córką Ameryką wywiera dominujący wpływ na cały świat.Początek tej wielkiej  przyszłości europejskiej to V wiek, spotkanie Germanów i chylącego się ku upadkowi antycznego świata, germańskiego instynktu państwowo- i prawotwórczego ze schrystianizowaną już tradycją Grecji i Rzymu. Także chrześcijański indywidualizm i poszukiwanie  prawdy oraz biblijny nakaz podporządkowania sobie ziemi były niezbędne dla osiągnięcia przyszłych sukcesów. Wkrótce dołączą  irlandzcy Celtowie, a później Węgry Madziarów i Polska Słowian, która na milionie kilometrów kwadratowych odciśnie europejski ślad.  Przyszłość świata stanęła przed Europą otworem.

Stać się Leonardem: słabości i geniusz Leonarda da Vinci / Mike Lankford; przełożył Michał Kłobukowski
Warszawa: Marginesy, 2019
Dlaczego Leonardo da Vinci nie ukończył tak wielu ze swoich dzieł? Dlaczego jako zadeklarowany pacyfista konstruował machiny  wojenne dla rodziny Borgiów? Dlaczego przez kilkadziesiąt lat wszędzie zabierał ze sobą Monę Lisę, jednak nigdy nie dokończył jej  malować? Dlaczego pisał wspak i czy naprawdę toczył wojnę z Michałem Aniołem? Mike Lankford przybliża Włochy z czasów renesansu:  zapachy, smaki i dźwięki. Czasy wojen, plag i intryg dworskich, zaciekle konkurujących ze sobą artystów oraz tyranów o morderczych  skłonnościach i zamiłowaniu do sztuki. Przedstawia życie da Vinci jako powieść przygodową, fascynujące i pełne niebezpieczeństw –  ucieczki, przetrwanie wojny u boku przyjaciela, Machiavellego, walka o możliwość tworzenia i niełatwe decyzje, jakie się z tym  wiązały. Także te za cenę samotności. Rozbija mity i buduje Leonarda od nowa. Tworzy dla współczesnych czytelników portret  geniusza, który od wieków pozostaje równie tajemniczy jak największe z jego dzieł, będących wyrazem buntu i niewyczerpanym źródłem inspiracji.

Heretycy buntownicy wizjonerzy: 22 podróże z największymi umysłami naszych czasów / Karol Jałochowski
Kraków: Copernicus Center Press, 2019
Książka zawiera zapisy rozmów lub relacje ze spotkań Karola Jałochowskiego z najwybitniejszymi (nierzadko także najbardziej  frapującymi) współczesnymi uczonymi. Są wśród nich odkrywcy struktury DNA, konstruktorzy bomby atomowej, kosmologowie i kryptolodzy  kwantowi. Rozmowy dotyczą kluczowych, najistotniejszych pytań związanych z naszą obecnością we Wszechświecie. Nobliści, laureaci  prestiżowych nagród, ale także niezależni uczeni młodego i starszego pokolenia rozmawiają o wolnej woli, świadomości,  przypadkowości, o początkach Kosmosu i jego kresie, a także o wyginających umysł paradoksach. Lista rozmówców Karola  Jałochowskiego, wybitnego dziennikarza naukowego pulikującego na łamach tygodnika "POLITYKA", przyprawi o zawrót głowy każdego  miłośnika nauki. Są to: Anthony Leggett, Artur Ekert, Avi Wigderson, Charles H Bennett, Daniel C. Dennett, David Deutsch, David Krakauer, David Wineland, Frank Wilczek, Freeman Dyson, Geoffrey West, Gregory Chaitin i Virginia Maria, James D. Watson, John  Polkinghorne, Julian Barbour, Lee Smolin, Paul Davies, Paul Steinhardt, Seth Lloyd, Stuart Kauffman, Susan Blackmore, Vlatko  Vedral. Ta książka wskazuje nam granice dzisiejszej nauki!

Alfabet Tyrmanda / wstęp, wybór i opracowanie: Dariusz Pachocki
Kraków : Wydawnictwo MG, 2020
Leopold Tyrmand wrócił do powojennej Polski z własnej woli. Jednak szybko okazało się, że nowa rzeczywistość tłamsi go zarówno  literacko jak i osobowościowo. W połowie lat 60. wyemigrował i osiadł w Stanach Zjednoczonych, gdzie próbował stać się autorem anglojęzycznym. Literacka aktywność Leopolda Tyrmanda zamyka się w czterech dekadach, a zawarte w niniejszym tomie wypowiedzi  pisarza dokumentują niemal cały ten okres. Pochodzą one ze źródeł, wśród których są: wywiady prasowe, nieznane, niepublikowane  dotąd notatniki czy też materiały służb PRL pozyskane z podsłuchu. Tyrmandowi nieobce było hasłowe porządkowanie wypowiedzi.  Dowodzi tego jego książka pt. Zapiski dyletanta. To właśnie ona stała się konstrukcyjnym wzorem niniejszego tomu, w którym znalazły  się szczere, wręcz bezkompromisowe oceny znajomych, pisarzy czy ludzi władzy. Są tu również społeczno-polityczne diagnozy, migawki  z peerelowskiej rzeczywistości i wrażenia z podróży po Europie czy USA. Podejmując lekturę Alfabetu Tyrmanda czytelnik wychodzi na  spotkanie z pisarzem, którego w jakimś stopniu zna, ale także takim jego obliczem, którego zupełnie się nie spodziewa.

Sztuka ponad miłość: Tadeusz Kantor / Iwona Kienzler
Warszawa; Ożarów Mazowiecki: Bellona-Dressler Dublin, cop. 2020
Zachodnie media okrzyknęły Tadeusza Kantora geniuszem z Krakowa, jednym z najważniejszych reformatorów teatru XX stulecia, a  prestiżowy „Newsweek” w 1976 roku uznał jego Umarłą klasę za najlepszy spektakl teatralny świata. Tymczasem w jego ojczyźnie  artysta długo czekał na uznanie: środowisko nie uznawało stworzonego przez niego teatru za profesjonalny, a wszelkie próby reform  czy zmiany oblicza współczesnej sztuki teatralnej uważano za rodzaj dość karkołomnych eksperymentów scenicznych. Będąc malarzem z  wykształcenia, artysta umiejętnie łączył teatr i malarstwo, nie zaniedbując tego ostatniego. To właśnie on sprowadził nad Wisłę  najnowsze trendy w sztukach plastycznych ubiegłego wieku. Publikacja Iwony Kienzler nie tylko odpowiada na pytanie na czym polegał  fenomen i wielkość Kantora, ale także opowiada o nim jako o człowieku, ze wszystkimi słabostkami i zwyczajami, uważanymi często za  dziwactwa. Wyjaśnia też, jaką rolę odgrywała w jego życiu miłość, jak również o skomplikowanych relacjach z pracującymi w jego  zespole aktorami.

Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy / Sergiusz Piasecki
Łomianki: Wydawnictwo LTW, [2019]
Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy to pierwsza i najsłynniejsza powieść Sergiusza Piaseckiego wydana po raz pierwszy w 1937 roku,  oparta na własnych przeżyciach. Zdobyła olbrzymią popularność, o czym świadczą aż cztery wydania do wybuchu II wojny światowej.  Wysoko oceniło tę powieść wielu pisarzy, w tym Stanisław Mackiewicz, Melchior Wańkowicz, Juliusz Kaden-Bandrowski i Marian Hemar.  Powieść ta napisana w formie autobiografii stanowi opis życia przemytników na pograniczu polsko-sowieckim w latach dwudziestych.

Sumienie Polski i inne szkice kresowe / Michał K. Pawlikowski; [wybór, oprac. i posł. Maciej Urbanowski]
Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2014
Sumienie Polski i inne szkice kresowe" to zbiór trzydziestu czterech znakomitych, a przy tym mało znanych tekstów Michała Kryspina  Pawlikowskiego poświęconych Wilnu, Mińskowi, krajobrazom Białorusi, z humorem opowiadających o młodzieńczych przygodach autora, o  jego pasjach myśliwskich, kulinarnych i podróżniczych. Część z publikowanych w tym tomie szkiców autor zebrał w wydanym w 1971  zbiorze "Brudne niebo" (wcześniej ukazywały się one w „Wiadomościach”), pozostałe drukowane były w londyńskim tygodniku „Lwów i  Wilno” oraz jako osobna broszura pt. "Sumienie Polski".

Nowa mapa cudów: podróż w poszukiwaniu rzeczy niepojętych / Caspar Henderson; przełożyli Zofia Szachnowska-Olesiejuk i Adam  Olesiejuk
Warszawa: Marginesy, 2019
Żyjemy w świecie, którego niemal każdy zakątek został już zbadany i przeanalizowany. Ale czy ta wiedza, pyta Henderson, nie  zniszczyła w nas umiejętności zachwycania się? Zachwyt potwierdza nasze człowieczeństwo i daje nadzieję na przyszłość. Na tym  polega jego moc. Ale czym się można zachwycić we współczesnym świecie? Co dziś jest cudem? Duże, szczegółowe mappae mundi zachęcały  ludzi średniowiecznej Europy do żywego wyobrażania sobie miejsc i spraw, których nigdy wcześniej nie widzieli: mantykory z głową  człowieka, ciałem lwa i ogonem skorpiona, plemion jednookich, którzy walczyli z gryfami o diamenty, i przerażających scytyjskich  wojowników, którzy pili krew wrogów z ich czaszek. Choć mapy i opowieści, które z nich płynęły, mogą się nam wydawać co najmniej  dziwne, aż tak wiele się nie zmieniło – w końcu nasze poglądy na świat są czasami nie mniej mylące. Nowa mapa cudów sięga do  dalekiej przeszłości, różnych kultur oraz do czasów współczesnych. Henderson proponuje podróż od australijskich Aborygenów do  świętych miejsc w Wielkiej Brytanii, zachowując jednocześnie zachwyt i naukową wstrzemięźliwość. Pięknie zilustrowana i napisana z  dowcipem kontynuacja Księgi zwierząt niemalże niemożliwych jest fascynującym opisem mocy cudu i refleksji nad jego znaczeniem dla  naszej przyszłości.

Wybrane nowości - luty 2020

Jego portret: opowieść o Jonaszu Kofcie / Piotr Derlatka
Warszawa: Prószyński i S-ka, 2019
Pierwsza biografia Jonasza Kofty - piekielnie inteligentnego ironisty, poety-szydercy zdolnego do wychwycenia każdego paradoksu. Mówił, że jego warsztat twórczy to najtańszy długopis, bo często je gubi, i parę zwiniętych w kieszeni kartek, a najlepsze utwory pisze, kiedy jest czymś zaskoczony. A pisywał dla największych: Hanny Banaszak, Zdzisławy Sośnickiej, Maryli Rodowicz, Ireny Santor, Łucji Prus, Michała Bajora, Czesława Niemena, Jerzego Połomskiego i wielu innych. Dziś nikt nie chce się przyznać, że był w SPATiF-ie, kiedy Kofta się dusił. Indywidualista, dla którego najważniejsza była twórcza wolność, niezależność i dystans do świata. Dystans na pograniczu nieodpowiedzialności, bo pijał za dużo, nie dbał o zdrowie i często nie dotrzymywał zobowiązań podjętych w euforii życia towarzyskiego. Bywało, że znikał z domu, gdzie zostawiał żonę i syna zmagających się z codziennością i jego zobowiązaniami, a dowód osobisty wyrobił sobie dopiero w dwudziestym ósmym roku życia.Zostawił po sobie ponad sześćset tekstów - piosenek i wierszy, jedenaście sztuk i scenariuszy teatralnych, obrazy, niezliczoną ilość tekstów pisanych do kultowych audycji radiowych. Z jednej strony satyryk, kabareciarz i tekściarz, z drugiej - poeta zaangażowany.

 
Kapitan / z Ziemowitem Barańskim jachtowym kapitanem żeglugi wielkiej rozmawia Joanna Czyszczoń
Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, cop. 2019
Są książki, które czyta się tak dobrze, jakby się słuchało barwnych opowieści wilków morskich o dalekich rejsach i niezwykłych przygodach. Taki właśnie jest „Kapitan”, długi wywiad Joanny Czyszczoń z Ziemowitem Barańskim – legendarnym żeglarzem, pierwszym jachtowym kapitanem powojennej Lubelszczyzny.

 
Amundsen: ostatni wiking / Stephen R. Bown ; przekład Krzysztof Cieślik 
Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, cop. 2018
To prawdziwa historia przygodowa z gatunku tych, które wyczarowują skrzypienie nart na cienkim lodzie, dreptanie setki psów i zapach tytoniu po długim dniu na szlaku. „Wall Street Journal” Dzień dobry, drogi Lindstrømie. Przygotowałeś dla nas jakąś kawę? Tymi słowami miał przywitać Roald Amundsen zaskoczonego kucharza po trzech miesiącach wyczerpującej wyprawy (1300 km!) rankiem 26 stycznia 1912 roku. Wyprawy, której efektem było pierwsze zdobycie bieguna południowego. Amundsen, ambitny Norweg, o włos wygrał wyścig z tragiczną ekspedycją brytyjską dowodzoną przez porucznika Roberta Falcona Scotta. „Amundsen. Ostatni wiking” ukazuje życie człowieka, który bił na głowę tych, którzy ścigali się, by nanieść na mapę świata ostatnie nieznane zakątki: Przejście Południowo-Zachodnie, Przejście Południowo-Wschodnie i biegun południowy. Prawdziwy północny wojownik, który już za życia stał się legendą. Ścigany przez wierzycieli. Uwielbiany przez kobiety. Należał do epoki wypraw badawczych, która niebawem miała dobiec końca za sprawą technologii, handlu i reklamy. Jego nazwisko nosi część Oceanu Spokojnego, lodowiec i stacja badawcza Amundsen-Scott na Antarktydzie.

Żubryd: bieszczadzki "Ogień" / Artur Bata
Warszawa; Kraków: Mireki, 2019
Po przeszło 70 latach od śmierci Antoniego Żubryda postać ta nadal budzi skrajne emocje i wywołuje namiętne dyskusje. Przez jednych uwielbiany, przez innych potępiany, wciąż szuka swego miejsca w historii regionu. Poczucie odpowiedzialności i rzetelności skłania badaczy biografii Żubryda do odkrywania tzw. prawdy obiektywnej, jednak jest to zadanie praktycznie niewykonalne. Mamy do dyspozycji wszystkie wytworzone w tamtych latach dokumenty i inne źródła wiedzy, np. relacje i wspomnienia świadków dotyczące Żubryda, ale są też poważne, niedające się wypełnić, luki w ich zawartości. Nie można ich zastąpić interpretacją znanych faktów czy odwoływaniem się do wyobraźni. Należy przyjąć, że niczego nowego, istotnego już się o Żubrydzie nie dowiemy, pozostaje zatem skupić się na dostępnych materiałach i ich krytycznej analizie. Poza tym każdy, kto podejmuje ten temat, musi stawić czoła powstałej wówczas, a w późniejszych latach utrwalanej, tzw. legendzie Żubryda, sugestywniejszej niż fakty, ale także kreującej dwie zupełnie odmienne osobowości naszego bohatera. Na podstawie powyższych przesłanek powstała niniejsza publikacja.

Bohaterki Powstańczej Warszawy: my musimy być mocne i jasne / Barbara Wachowicz 
Warszawa: Sport i Turystyka - Muza, 2015
Książka jest opowieścią o dziewczętach walczących w Powstaniu Warszawskim. Każdej bohaterce poświęcony jest odrębny rozdział. Autorka po mistrzowsku kreśli sylwetki 18 kobiet. Odkrywa mało znane karty powstańcze wybitnych aktorek Aliny Janowskiej i Danuty Szaflarskiej. Przybliża dzieje Krystyny Wańkowiczówny i Krystyny Krahelskiej oraz mniej znanych kobiet, które wsławiły się niezwykłą odwagą i bohaterstwem np. Lidii Markiewicz-Ziental, która przeszła cały szlak bojowy powstania, czy Haliny Dunin-Karwickiej, łączniczki Batalionu „Parasol”, Henryki Dziakowskiej-Zarzyckiej, łączniczki i sanitariuszki Batalionu „Parasol”, która uczestniczyła w walkach na Woli, Starym Mieście i w Śródmieściu, czy Danuty Zdanowicz-Rossmanowej, komendantki Wojskowej Służby Kobiet Batalionu „Ostoja”, adiutantki harcmistrza Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” i kapitana Tadeusza Klimowskiego. Z wieloma kobietami, bądź ich rodzinami autorka jest zaprzyjaźniona lub pozostaje w stałym kontakcie. Bohaterki poznajemy z listów, pamiętników, relacji bliskich, wspomnień towarzyszy czasów walki i wywiadów z samymi uczestniczkami Powstania. Dzięki osobistym kontaktom autorki dodatkową niezaprzeczalną wartością książki są unikatowe zdjęcia archiwalne.

Napoleon: człowiek i mit / Adam Zamoyski; przełożył Michał Ronikier 
Kraków: Wydawnictwo Literackie, cop. 2019
Zapewne tylko trzech obcych władców nie trzeba przedstawiać żadnemu Polakowi: Hitlera, Stalina i Napoleona. O dwóch pierwszych napisano w ostatnich latach wszystko, ostatni – mimo że upamiętniony w Mazurku Dąbrowskiego – wciąż pozostaje pociągającą tajemnicą. Napoleon to najwybitniejsza postać w nowożytnej historii ludzkości: jego imieniem nazwano całą epokę w dziejach świata, hołd oddawały mu pokolenia naszych przodków, od niego strategicznego geniuszu uczyli się najwięksi z polskich dowódców, z Józefem Piłsudskim na czele. Skomplikowane dzieciństwo, trudny charakter i mocarna osobowość, które zaprowadziły go na szczyty, były jednocześnie przyczyną jego osobistych i przywódczych klęsk. Adam Zamoyski, znawca epoki napoleońskiej, wychowany we wrogiej Bonapartemu Anglii, ale w polskiej arystokratycznej rodzinie, zrobił to, co nie udało się żadnemu z wcześniejszych biografów cesarza Francji – pokazał go odartego z legend i mitów, pełnego sprzeczności, zasług i grzechów. To najlepsza współczesna biografia człowieka, który sam o sobie powiedział: Jakąż powieścią było moje życie!

Drakula / Matei Cazacu; przeł. Beata Biały
Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2018
Napisanie biografii postaci historycznej, powszechnie uznawanej za fikcyjną, jest sporym wyzwaniem, o ile biografia taka nie ma być rozczarowującym, nudnym repertorium faktów, imion i dat wypisanych z kronik. Czy autor biografii Draculi uniknął tej pułapki, to kwestia uznaniowa. W każdym razie wykonał sporą robotę, sczytując źródła historyczne z epoki, rekonstruując konteksty polityczne, a wreszcie – szkicując dzieje motywu Draculi w późniejszych wiekach. Partia książki poświęcona pośmiertnemu życiu jej bohatera jest najsłabsza, ponieważ do tego tematu lepiej niż historyk nadawałby się jednak literaturoznawca z nachyleniem antropologicznym, a jeszcze lepiej – antropolog z nachyleniem literaturoznawczym, ale mamy tu przynajmniej próbę prześledzenia drogi, po której Dracula historyczny przedostał się do krainy nieumarłych umarłych.

 
Policja Państwowa regionu krośnieńskiego okręgu lwowskiego / Adam Pietrzkiewicz
Krosno : Adam Pietrzkiewicz, 2019
Książka poświęcona jest historii regionalnej dotyczącej funkcjonowania Policji Państwowej II RP, łączy ze sobą tematykę z zakresu: nauk prawnych, dziejów administracji państwowej, nauk o bezpieczeństwie wewnętrznym, socjologii. Książka podzielona jest na III części tematyczne, zawiera 424 strony. Oprawa twarda, książka jest szyta, na wewnętrznych stronach okładki znajdują się mapy (zarys województwa lwowskiego oraz mapa II RP ukazująca okręgi policyjne). Publikacja wpisuje się tematycznie w obchody 100-lecia odzyskania niepodległości, ukazuje patriotyczny udział policjantów w kształtowaniu niepodległego państwa, ich ofiary życia oddane za Polskę.

 
Lato z Homerem / Sylvain Tesson; przełożyła Anna Michalska
Warszawa: Noir sur Blanc, cop. 2019
Ponad dwa i pół tysiąca lat temu grecki poeta napisał dwa eposy, jeden o wojnie, drugi o drodze powrotnej do domu. Od tego czasu każde pokolenie analizuje te dzieła, próbując zrozumieć, co zostało w nich wyrażone. Jak większość dzieci Sylvain Tesson nudził się na lekcjach, kiedy w programie były Iliada i Odyseja. Powrócił do nich niejako z obowiązku jako czterdziestolatek, przygotowując cykl audycji radiowych, które później zaadaptował dla potrzeb tej właśnie książki. Z literaturą przedmiotu zaszył się w krajobrazie Homera – na greckiej wysepce pod palącym słońcem, wśród nieprzyjaznych skał, wycia wiatru i szumu wzburzonego morza. Czytając na nowo obie epopeje, zdał sobie sprawę, że przeszedł obok czegoś, co tak naprawdę wszystko w sobie skupia, wszystko podsumowuje i rzuca światło na to, czym jesteśmy i do czego tęsknimy. Zaryzykował nawet twierdzenie, że podobnie jak malarstwo mogłoby poprzestać na malowidłach ściennych w Lascaux, tak twórczość literacka mogłaby się zakończyć na Iliadzie i Odysei.

 
Jak dawniej leczono czyli plomby z mchu i inne historie / Nathan Belofsky ; tł. Grzegorz Siwek
Warszawa: Wydawnictwo RM, cop. 2019
Ta skrząca się czarnym humorem książka w pasjonujący sposób opisuje najdziwniejsze i najbardziej przerażające koncepcje medyczne od starożytności do XIX wieku. Wspominano w niej o lekarzach, uczonych i myślicielach, którzy nieświadomie przyczynili się do zacofania w zakresie wiedzy i praktyki medycznej, zwalczając schorzenia wraz z… pacjentami, z niemal komicznym zapałem i łatwymi do przewidzenia rezultatami. Przeraża fakt, że wszyscy „specjaliści”, o których mowa w książce, w swoich czasach należeli do autorytetów w dziedzinie medycyny. Po lekturze tej książki przychylniej spojrzymy na naszą służbę zdrowia... "Na ból zębów Pliniusz Starszy zalecał nacieranie ust zębem hipopotama i jadanie popiołu ze spalonego wilczego łba. Jan z Gaddesden, doktor nauk medycznych z Oksfordu, zawieszał łebki kukułek na szyjach epileptyków. Osiemnastowieczni studenci medycyny z Nowego Jorku zwykli rzucać z okien odciętymi kończynami pacjentów, a na publiczne sekcje zwłok sprzedawano bilety…"

Krótka historia informatyki / Ryszard Tadeusiewicz 
Warszawa: Wydawnictwo RM, cop. 2019

Czy wiesz, że maszyny liczące znano już w starożytności, a pierwszy program komputerowy napisała córka Byrona Ada Lovelace? Mark I – komputer pierwszej generacji powstały w 1944 roku – miał 17 metrów długości, 2 metry wysokości i metr szerokości. Pierwszym  polskim elektronicznym komputerem był XYZ, zbudowany w 1958 roku. Czy nigdy nie intrygowało cię, jak to wszystko się zaczęło? W dziejach ludzkości nie było innego procesu, który by w tak krótkim czasie w tak ogromnym stopniu przeobraził wszystkie obszary aktywności zawodowej i życia codziennego całych społeczności i pojedynczych ludzi! Jeszcze w połowie XX wieku na świecie było tylko kilka komputerów… A teraz? Ten ogromny postęp był możliwy dzięki pracy konkretnych ludzi, których nazwiska i dokonania warto poznać. Dowiedz się, jak Apple  zrewolucjonizował rynek, jak rozwijały się układy scalone, jaką moc obliczeniową mają superkomputery i czemu służyły pierwsze sieci komputerowe. Oto Krótka historia informatyki!

Lwów: portret utraconego miasta / Lutz C. Kleveman; przekład Dariusz Guzik
Kraków: Znak Horyzont - Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2019
Jeszcze 100 lat temu na lwowskich ulicach rozbrzmiewały polskie głosy. Dziś w mieście kojarzącym się z ostoją polskości jesteśmy tylko turystami. Ta książka nie opowie o idealnym polskim mieście. To nie będzie sentymentalna wycieczka po wyidealizowanych lwowskich ulicach. To będzie podróż, podczas której poznamy prawdziwe oblicze miasta. Wybitnych naukowców zachwycających cały świat. Uzdolnionych pisarzy i artystów. Dzielnych lekarzy ratujących życie polskich profesorów w czasie II wojny światowej. Usłyszymy też o najczarniejszych momentach historii tego miasta. Bratobójczych walkach między Polakami a Ukraińcami, w których ginęli młodzi polscy patrioci. O pogromach Żydów, którzy nie chcieli stanąć po żadnej ze stron.  To książka o mieście, które bezpowrotnie zniknęło. O ludziach je tworzących i o wydarzeniach, których było świadkiem. O utracie swojej małej ojczyzny. I tych, którzy zajęli ich miejsce. Komuniści nie chcieli o tym mówić, a Polacy powoli o tym zapominają. Historia polskiego Lwowa, który musi odnaleźć się w nowej, ukraińskiej już, rzeczywistości.

Paryż 1938 / Piotr Szarota 
Warszawa : Iskry, cop. 2019
Stolica Francji, która dotąd była przede wszystkim mekką artystów, u progu drugiej wojny światowej staje się jednym z ostatnich bastionów demokracji. Życie płynie tu nadal swoim spokojnym rytmem, pełne są kawiarnie, kina i kabarety, jednak sztuka, film, moda, a nawet sport – wszystko przesiąknięte jest teraz polityką. Paryż 1938 to rozpisana na dwanaście miesięcy kronika końca pewnego świata, którą czyta się jak wbijającą w fotel powieść. Szarota znakomicie oddaje klimat epoki i narastającą atmosferę grozy, najbardziej interesują go jednak ludzie. Wśród bohaterów książki znaleźli się m.in. flirtująca z faszystami Coco Chanel, przesyłający depesze z pogrążonej w wojnie Hiszpanii Ernest Hemingway, uciekający z opanowanego przez nazistów Wiednia Zygmunt Freud oraz dwaj młodzi kompozytorzy z Warszawy: Stefan Kisielewski i Andrzej Panufnik.

 ...Nie zginęła: antologia wspołczesnej poezji patriotycznej: od roku 1918 po wiek XXI. T. 1 i 2  / oprac. Justyna Chłap-Nowakowa
Kraków : AA s.c., 2018
Zbiór poezji polskiej tworzonej od roku 1918 aż po XXI wiek. Autorka antologii w zbiór najważniejszych patriotycznych wierszy wpisała m.in.: Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Marię Pawlikowską-Jasnorzewską, Kornela Makuszyńskiego czy Czesława Miłosza. Publikacja ma być zachętą, by spojrzeć z takiej perspektywy na znaczenie odzyskanej niepodległości, na rok 1918. Ale też, by przyjrzeć się, jak ostatnie dziesięciolecia wyglądają na tle poprzednich z górą tysiąca lat budowania i trwania polskiej wspólnoty.

Miki i myszy: Walt Disney i film rysunkowy w przedwojennej Polsce / Paweł Sitkiewicz
Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria, 2012
Walt Disney dla animacji jest tym, kim Freud dla psychoanalizy, św. Paweł dla chrześcijaństwa, a Lenin dla komunizmu. Można go nie lubić, można nie cenić jako artysty, ale nie da się zrozumieć historii kina animowanego, a nawet całej popkultury, bez jego osiągnięć i grzechów. Choć Disney nigdy nie był w Polsce, odcisnął piętno również na polskim filmie, literaturze i komiksie. Zainspirował twórców, którzy z różnym skutkiem próbowali powtórzyć jego sukces. Oswoił widzów z kinem animowanym. Wspierał ich na duchu w czasach Wielkiego Kryzysu. Pomógł nawet sympatykom awangardy, dla której kreskówki z Myszką Miki stały się orężem w walce o film artystyczny. Swoją obecnością wywołał jednak wiele kontrowersji. Po latach zaś okazał się znakomitym przewodnikiem po przedwojennej kulturze masowej

Mój język prywatny: słownik autobiograficzny / Jerzy Bralczyk 
Warszawa: "Iskry", cop. 2015
Profesor Bralczyk kocha język, jako zjawisko samo w sobie. A skoro go kocha, kocha się nim posługiwać i uczyć innych posługiwania się nim. Bo wbrew pozorom nie jest to sprawa prosta: czy zawsze wiemy, jak zmienia się znaczenie najprostszego, nawet często używanego słowa w zależności od kontekstu, w jakim je zastosujemy? Profesor jednak nie poucza, lecz gawędzi cudownie, swe językoznawcze pogwarki przeplatając osobistymi wspomnieniami, refleksjami. I choć sam autor przyjął dla swych rozważań formę słownika, dał czytelnikom najciekawszy literacki esej. Książka poprawiona i uzupełniona w stosunku do poprzedniego wydania.

Wybrane nowości - styczeń 2020

Lampy naftowe Muzeum Podkarpackiego w Krośnie / Krzysztof Gierlach ; [tłumaczenie na język angielski Teresa Bałuk-Ulewiczowa,  Tomasz Pisarek; zdjęcia Bolesław Bajorski, Krzysztof Gierlach, Robert Kubit, Tomasz Pisarek, Piotr Wilusz]
Krosno: Muzeum Podkarpackie, 2019
Spektrum publikacji stanowią najcenniejsze eksponaty z dziedziny historii oświetlenia naftowego zgromadzone w Muzeum  Podkarpackim w Krośnie. Uzupełnieniem obszernego katalogu jest ujęty w trzech rozdziałach kontekst historyczny ewolucji źródeł  światła. Rozdział pierwszy jest syntetycznym przedstawieniem wszystkich intencjonalnych źródeł światła wytwarzanych przez  człowieka, drugi poświęcony jest Ignacemu Łukasiewiczowi jako twórcy polskiego przemysłu naftowego i wynalazcy lampy naftowej,  a trzeci zawiera techniczną i stylistyczną analizę poszczególnych rodzajów lamp naftowych. Część albumowa to prezentacja lamp  naftowych z licznych wytwórni europejskich i amerykańskich. Reprezentują one kolejne etapy rozwoju oświetlenia naftowego, od  rekonstrukcji pierwszej lampy naftowej po różnorodne obiekty służące do oświetlania wnętrz mieszkalnych, publicznych i  przemysłowych. Oddajemy w Państwa ręce publikację, która powstała z pasji  i mamy nadzieję, że znajdzie u Państwa uznanie, skłaniając do  chwili refleksji nad zapomnianym już nieco wynalazkiem skromnego, a zarazem wielkiego człowieka i patrioty, Ignacego  Łukasiewicza.

Dzikie smaki: kuchnia zwariowanego zbieracza roślin / Kaja Nowakowska, Małgorzata Ruszkowska
Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2018
Kaja Nowakowska i Gosia Ruszkowska, blogerki znane jako Mead Ladies, radzą, jak bezpiecznie znaleźć, zbierać i przyrządzić to,  co rośnie wokół nas. Wcale nie musisz mieszkać na wsi, żeby zostać zbieraczem dzikich roślin. Dowiedz się, jak w wielkim  mieście zdobyć rośliny wolne od zanieczyszczeń. Poznaj dania z grzybów, korzeni, liści, owoców, nasion i kwiatów. Wiedza tajemna? Szamańskie zwyczaje? Magiczne praktyki? Oczywiście, ale poparte naukową wiedzą!

Dieta paleo / Pete Evans ; zdj. Mark Roper ; tł. Agnieszka Czuchra
Bielsko-Biała : Wydawnictwo Pascal, 2015
Odkryj pilnie strzeżoną tajemnicę hollywoodzkich gwiazd. Poznaj zasady diety stosowanej przez Demi Moore, Umę Thurman, Toma Jonesa, Gwyneth Paltrow i Megan Fox. Paleo to szybki i skuteczny sposób na odchudzanie. Odżywiaj się w zgodzie z naturą i osiągaj zachwycające rezultaty. Wprowadź do swojego menu mięso, ryby, warzywa i owoce, ograniczając nabiał i produkty zbożowe. Zrezygnuj z cukrów i węglowodanów na rzecz białka i dobrych tłuszczów. Jeśli chcesz się cieszyć doskonałą kondycją, tryskać energią i mieć nienaganną sylwetkę, jedz jak nasi przodkowie! Pete Evans dzieli się tajnikami sztuki kulinarnej opartej na diecie praojców. Opracowane przez niego receptury, choć proste w wykonaniu, zasługują na gwiazdkę Michelin. W książce znajduje się ponad 100 przepisów na apetyczne, sycące i oryginalne dania, takie jak pikantne ruloniki z tuńczyka, skrzydełka z kurczaka po wietnamsku czy tarta z limonki. Pyszne jedzenie i piękne fotografie. Prawdziwa uczta dla zwolenników zdrowego stylu życia.

 
Wielki projekt / Stephen Hawking [oraz] Leonard Mlodinow; z ang. przeł. Jarosław Włodarczyk
Warszawa: Wydawnictwo Albatros Andrzej Kuryłowicz, 2011
Dzieło jednego z najwybitniejszych współczesnych naukowców i myślicieli, które stało się źródłem ogólnoświatowych kontrowersji, zarówno wśród wierzących, jak i ateistów. Wielki Projekt to zwięzły, napisany przystępnym językiem przewodnik po odkryciach, które na nowo kształtują poglądy na istotę życia i mogą podważyć podstawowe założenia wiary. To książka, która nie pozostawi nikogo obojętnym.

Atlas nieba: najwspanialsze mapy, mity i odkrycia we wszechświecie / Edward Brooke-Hitching ; przełożył Janusz Szczepański
Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2019
Piękna jak nocne niebo książka, która odkrywa tajemnice wszechświata!
Oto niebo w postaci, w jakiej nigdy przedtem go nie przedstawiano: królestwo gwiazd i planet, lecz również bogów, demonów, płanetników, podniebnych żeglarzy, średniowiecznych kosmitów, mitycznych stworzeń i grasujących duchów.

Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich: Krosno 1938-1939 / Janusz Kubit
Krosno : Graffia, 2019. - 526 s.
Książka "Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich. Krosno 1938-1939" jest opracowaniem historii szkoły z okresu krośnieńskiego (1938-1939). Obejmuje także okres poprzedzający jej przenosiny z Bydgoszczy i dalsze dzieje w okresie kampanii wrześniowej oraz po odtworzeniu za granicą podczas wojny i jej zakończeniu. Jest to pierwsze tak szerokie opracowanie historii tej szkoły. Zostało opatrzone biogramami oficerów i podoficerów. Opisanych jest też wiele wydarzeń i epizodów z życia szkoły. Jej ogromnym walorem są zdjęcia archiwalne, często dotąd nieznane i nigdzie nie publikowane.

Rotmistrz Pilecki i jego oprawcy: biografia / Tadeusz M. Płużański
Warszawa: Fronda PL, cop. 2015
Rotmistrz Witold Pilecki był dowódcą mojego ojca Tadeusza Płużańskiego. Razem konspirowali, w tym samym więzieniu znosili tortury komunistycznych oprawców. Ojca wypuszczono po 9 latach (73 dni przesiedział w celi śmierci), do końca swoich dni nazywał dowódcę „świętym polskiego patriotyzmu”.
Rotmistrz nigdy się nie poddał, nie dał się złamać w ubeckim śledztwie, pozostał Niezłomny. Książka odpowiada na wiele pytań dotyczących śledztwa i procesu:
- Kto torturował rotmistrza w mokotowskim więzieniu?
- Czy w momencie wyprowadzania na egzekucję, 25 maja 1948 r., więzień jeszcze żył, czy kat Piotr Śmietański strzałem w tył głowy uśmiercił trupa?
- Dlaczego Pilecki podjął grę z szefem wszystkich ubeków Józefem Różańskim?
- Jakie były dalsze losy brutalnych funkcjonariuszy aparatu przymusu?
- Jak potoczyły się kariery morderców sądowych?
- Jak rotmistrz traktował współpracowników?
- Kiedy po latach upokorzeń dzieci Witolda będą mogły zapalić lampkę na grobie Taty?
Życie rotmistrza Witolda Pileckiego to gotowy scenariusz na dawno oczekiwany film sensacyjny. Może tą książką zainteresuje się Hollywood?   

Ingrao, Christian (1970- )
Wierzyć i niszczyć: intelektualiści w machinie wojennej SS / Christian Ingrao; przeł. Magdalena Kamińska-Maurugeon
Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2013
Elita. Ekonomiści, prawnicy, lingwiści, filozofowie. Inteligentni, wykształceni, błyskotliwi. Ich dzieciństwo przypadło na lata Wielkiej Wojny. Codzienność wyznaczały głód, żałoba i walka o przetrwanie. Dojrzewali w społeczeństwie chaosu, nędzy i ekonomicznej ruiny. Dla wielu z nich Niemcy weimarskie były państwem w agonii. Rozbitym, zadłużonym i upokorzonym, bo to na nie zrzucono całą odpowiedzialność za wybuch światowego konfliktu i jego skutki. Kiedy pojawiła się nadzieja na odrodzenie, włączyli się w proces budowy Tysiącletniej Rzeszy z entuzjazmem i wiarą, kładąc naukowe podwaliny nazistowskiej ideologii. Badali czystość ras, dowodzili wyższości narodu niemieckiego, reformowali prawo. I mimo że nie kierowali oddziałami zbrojnymi, nie trzymali broni w rękach, należą do największych zbrodniarzy II wojny światowej.

List do ojca / wybór, oprac. i wstęp Jerzy Wójcik i Grzegorz Piechota
Warszawa : Agora, 2008List do ojca to historie prawdziwe, choć anonimowe.. Ich autorzy zmierzyli się z własnym życiem. Opisali swoje lęki, nadzieje, radość, gniew, wdzięczność, tęsknotę, nienawiść, miłość. Warto przeczytać tę książkę, niezależnie od tego, czy kochasz swojego ojca, czy nienawidzisz. Te listy pomogą Ci się z nim spotkać lub rozstać na zawsze. Pomogą Ci przygotować się do szczerej rozmowy z ojcem lub sprowokują do napisania listu, choćby tylko dla siebie. A jeśli sam jesteś ojcem, to na pewno się zastanowisz, który z tych listów dostaniesz kiedyś od swoich dzieci. Książka powstała w wyniku akcji Powrót Taty przeprowadzonej na łamach Gazety Wyborczej. Z ponad tysiąca listów, które trafiły do redakcji Jerzy Wójcik i Grzegorz Piechota wybrali ok. 140 listów, które składają się na książkę List do Ojca. Autorzy listów zmierzyli się z własnym życiem.

Wybrane nowości - grudzień 2019

Prowadź swój pług przez kości umarłych / Olga Tokarczuk
Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017
Thriller moralny, który do ostatniej strony trzyma w napięciu. Akcja rozgrywa się w Kotlinie Kłodzkiej. Główną bohaterką jest Janina Duszejko – kiedyś inżynier mostów, dziś wiejska nauczycielka angielskiego, geografii i dozorczyni domów letniskowych. Jej pasją jest astrologia, a wielką miłością wszelkie zwierzęta. Gdy dzieje im się krzywda, Janina staje w ich obronie i upomina się o szacunek dla nich. Jak łatwo przewidzieć, nikt nie przejmuje się kobietą, która uważa, że świat jest odbiciem tego, co zapisane w gwiazdach, a w wolnych chwilach czyta Williama Blake’a. W okolicy zaczynają umierać kłusownicy i krzywdziciele zwierząt. Seria zgonów rośnie. Janina ma teorię na temat motywu i sprawcy tych zbrodni, ale policja ignoruje ją, traktując jak nieszkodliwą dziwaczkę. Jednak Janina wie więcej, bo czyta w gwiazdach, jak w otwartej księdze…

 
"Mnie płynąć, płynąć i płynąć": brzegi Lemanu: krąg wierszy lozańskich / Adam Mickiewicz; całość ułożył i komentarzem opatrzył Marian Stala; fotografie wykonał Andrzej Nowakowski
Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2019
Podczas pobytu w Lozannie, w latach 1839–1840, Mickiewicz naszkicował sześć krótkich wierszy. Rękopisy zachował, ale nigdy nie nadał im ostatecznego kształtu. Ogłoszone po śmierci poety, były początkowo traktowane jako mało znaczące drobiazgi. Wraz z upływem czasu ich ranga, mierzona opiniami poetów, krytyków i historyków literatury, zaczęła rosnąć. Dzisiaj nikt ze znawców poezji nie wątpi, że liryki lozańskie są arcydziełem, jednym z centralnych punktów poetyckiej twórczości Mickiewicza, a więc – całej polskiej poezji. Pochodzące z nich frazy, takie jak „Nad wodą wielką i czystą”, „Mnie płynąć, płynąć i płynąć”, „Polały się łzy me czyste”, „Gdy tu mój trup w pośrodku was zasiada”, mają moc poetyckich zaklęć, archetypów poetyckości.

"Nie to!" Dokąd?: wiersze / Władysław Broniewski; całość ułożył i wstępem opatrzył, fotografie wykonał Andrzej Nowakowski;  teksty Tadeusz Bujnicki, Bogdan Tosza, Rafał Woś
Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", 2019
Władysław Broniewski to w polskiej literaturze kwintesencja tragizmu, cierpienia i nieszczęścia wyrażona językiem prostym,  kostropatym, minimalnie metaforycznym, ograniczonym i pozbawionym dandysowskiej, niepoważnej eteryczności. Broniewski – to  egzystencjalny ból człowieka, który nieustannie wrzeszczy, wyje, tęskni i chla wódę w nadziei, że zagłuszy ona ból życia i ból  historii, w nadziei, że zyska choć kilka chwil spokoju o poranku. I... upada. Wstaje i... coraz częściej upada. (...) Językiem  poezji usiłuje ocalić siebie, swoją integralność? Wstaje o poranku i wyje...

Miłość w trybie awaryjnym / Ewa Lipska
Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019
Miłość w trybie awaryjnym to zbiór ponad dwudziestu wierszy, w których bliskość i intymność jest oglądana na tle  przemijającego i zmiennego świata. W poprzednich dwóch tomach dominowało spojrzenie z szerszej perspektywy, pełne niepokoju o  losy człowieka, społeczeństw, świata. Tutaj pierwsza osoba liczby mnogiej oznacza raczej miłosny tandem niż większą  zbiorowość, wyraźna jest granica pomiędzy konkretną istotą (lub samym emocjonalnym detalem) na pierwszym planie a  rozwibrowanym i niepokojącym tłem.

Szkice o sztuce przekładu i sztuce czytania / Tadeusz Pióro
Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019
Autor omawia polskie przekłady Portretu artysty i Ulissesa Jamesa Joyce’a oraz dwóch pomniejszych jego dzieł, polskie przekłady dwóch powieści Toni Morrison, jak również amerykańskie przekłady wierszy Wisławy Szymborskiej. W części poświęconej sposobom lektury czytelnik znajdzie eseje o wpływie Lorda Jima Conrada na pisarstwo Ralpha Ellisona i Ngugiego wa Thingo’o, o poematach Franka O’Hary oraz o wyobraźni obywatelskiej Joyce’a i Pounda. Krótsze szkice dotyczą poetyckich aspektów prozy Donalda Barthelme’ego, metod interpretacji Sanatorium Rafała Wojaczka oraz wczesnej twórczości Williama Burroughsa. Najstarszy z tych tekstów powstał w roku 1996, najnowszy w 2017, można więc uznać tę książkę za rodzaj krytyczno-literackiej i translatologicznej autobiografii.
 

Droga przez mąkę czyli Literatura dla kucharek / Łukasz Modelski; ilustracje Zofia Różycka
Kraków: Wydawnictwo Znak, 2019
Biblia smakoszy i erudytów, czyli rozmowy o literaturze i kuchni. Co jada szatan u Bułhakowa? Jak gotuje Julian Barnes? Czy przy politycznych dysputach lepiej sprawdza się piwo smichovskie Jaroslava Haška, a może czerwone wino Rolanda Barthes’a? Upodobania kulinarne tajnych agentów, zarówno u Iana Fleminga, jak i Umberto Eco, mogą zadziwić. Za to postacie Hrabala hołdują raczej tradycyjnym przysmakom. Ernest Hemingway i Francis Scott Fitzgerald dzielą się pulardą z truflami, Charles Dickens je ostrygi od ulicznego sprzedawcy, a Miguel de Cervantes i Jan Potocki wspólnie podziwiają kastylijskie duszone mięso z warzywami. Po siedmiu latach prowadzenia kultowej „Drogi przez mąkę”, Łukasz Modelski wybrał 50 najbardziej literackich spośród przeprowadzonych rozmów, nadając nowy sens pojęciu „literatura dla kucharek". Na końcu każdej z nich znaleźć można przepis na najważniejsze z omawianych dań.

Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych. T. 11 , Pińsk, Dereszewicze, Mołodów, Porzecze, Perkowicze, Międzyrzecz Korecki / Stanisław Sławomir Nicieja
Opole: Wydawnictwo MS, cop. 2018
Dzięki cyklowi „Kresowa Atlantyda” udało się już ocalić od zapomnienia kilka tysięcy ludzi różnych zawodów, kompetencji i talentów, różnego znaczenia i miejsca w narodowych dziejach – tych, którzy tworzyli nieistniejący już świat kresowych sztetli, ukraińskich i białoruskich siół, ormiańskich skupisk oraz polskich miasteczek i przysiółków, dworów i pałaców. Głównym miastem XI tomu „Kresowej Atlantydy” jest stolica Polesia – Pińsk i wsie rozłożone w międzyrzeczu zasilanym wodami Piny, Prypeci czy Horynia. Wiele uwagi autor poświęca dworom i pałacom, które były własnością znanych polskich rodów: Kieniewiczów (Dereszewicze), Skirmuntów (Mołodów i Porzecze), Wysłouchów (Perkowicze) oraz Steckich (Międzyrzecz Korecki).
W tomie znajdziemy ponad 200 zdjęć, a indeks zawiera około 1000 nazwisk.

Kresowa Atlantyda: historia i mitologia miast kresowych. T. 12 , Zbaraż, Podhorce, Olesko, Koropiec / Stanisław Sławomir Nicieja
Opole: Wydawnictwo MS, cop. 2018
Miastem wiodącym w XII tomie "Kresowej Atlantydy" jest Zbaraż i legenda związana z jego obroną w czasie wielkiej rebelii kozackiej. Na karty historii Polski i Ukrainy wprowadził go genialny mitotwórca ? Henryk Sienkiewicz. Tom ten zawiera też historię słynnych zamków, pałaców i rezydencji kresowych w Podhorcach, Olesku i Koropcu, które były niegdyś własnością wspaniałych rodów magnackich: Koniecpolskich, Rzewuskich, Sanguszków czy Badenich. Tom jest znakomicie zilustrowany unikatowymi fotografiami, a barwny język narracji, przepleciony anegdotami, czyni z niego lekturę fascynującą i dającą znakomity obraz dziejów dawnego Podola i Wołynia.
 

Boznańska: non finito / Dominika Kuźniak
Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019
Olga Boznańska. Najwybitniejsza malarka epoki. Obywatelka świata. Jej portrety intrygowały, niepokoiły, obnażały duszę malowanej osoby. Nie uznawała banalnego piękna. Charakter, emocje, uczucia były dla niej ważniejsze niż uroda modeli. Po Paryżu chodziła w sukni giupiurowej z trenem pełnym falban i plis. Wzbijał się za nią tuman kurzu. Na głowie miała olbrzymi, sinoczarny wał włosów wysoko w kok zaczesanych. Na nim „czarne gniazdo z dżetów i flaneli podpięte wysoko z tyłu kwiatami, spod którego spływały czarne strusie pióra”. Wyglądała jak „posąg wyjęty na chwilę z ciemności piramidy”. Przez trzydzieści lat malowała w pracowni przy Boulevard Montparnasse. Bywali tam m.in. Zofia Stryjeńska, Mela Muter, Wojciech Kossak, Artur Rubinstein. Pojawiała się Maja Berezowska ze swoimi kochasiami. W tle kręcił się roller coaster historii: Budowa wieży Eiffla, pierwsza wojna światowa, kryzys gospodarczy, początek drugiej wojny. Mistrzyni biografii, reporterka Angelika Kuźniak przygląda się wybitnej artystce z dociekliwością śledczej. Efektem jest napisany przepięknym językiem przenikliwy, pełen poczucia humoru portret Olgi Boznańskiej. Kobiety genialnej, delikatnej, zmysłowej, świadomej swojego talentu. Niezależnej. Portret artystki, która dla sztuki była w stanie poświęcić wszystko: miłość, dobrą opinię i święty spokój.

Matka Jagiellonów / Dorota Pająk-Puda
Warszawa: MG, cop. 2019
W lutym 1454 roku, w stronę Krakowa, ciągnie orszak siedemnastoletniej Elżbiety Habsburg, narzeczonej młodego i ambitnego króla Polski. Kazimierz Jagiellończyk liczy na korzystny mariaż, który w przyszłości da mu Węgry i Czechy. Jednak na widok narzeczonej gotów jest zerwać umowę ślubną i wszelkie układy z Habsburgami… Jaka była królowa Elżbieta, przez poddanych zwana Rakuszanką? Żona, matka trzynaściorga dzieci, w tym czterech królów, kardynała i świętego. Jaką cenę zapłaciła za budowę Jagiellońskiego Domu? Jakiegoż była ducha, że w czasach Długosza, Kallimacha, Kopernika i Kolumba, z synem Władysława Jagiełły stworzyła nie tylko imperium od morza do morza, ale i najbardziej udane małżeństwo w dziejach polskiej monarchii? Kim była niewiasta, dzięki której swadziebnym talentom do dziś we wszystkich współczesnych królewskich rodach Europy, płynie jagiellońska krew? Oto próba odpowiedzi na powyższe pytania, intymny zapis zmagań z wielką historią, bodajże najwybitniejszej polskiej władczyni, zwanej przez potomnych „matką królów”.

Zakulisowe umowy, które zmieniły świat: niepohamowane ambicje, tajne negocjacje i skrywane prawdy w biznesie / Jacques Peretti; przełożyła Bożena Jóźwiak
Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2019
Rzetelna. Polecamy czytelnikom, którzy są zainteresowani tym, jak naprawdę rozwija się świat biznesu. - Library JournalSądzimy, że światową gospodarką kierują siły, które rozumiemy określone prawa ekonomii oraz wybierani przez nas politycy. Tymczasem Jacques Peretti prowokacyjnie twierdzi, że większość otaczającego nas świata od spożywanej żywności, przez kupowane produkty, po przyjmowane przez nas leki kształtują tajne negocjacje i umowy biznesowe, o których nie mamy pojęcia.Autor wprowadza nas w środowisko potężnych graczy biznesowych i analizuje krok po kroku dziesięć przełomowych umów, które spowodowały transformację współczesnej gospodarki. Ujawnia m.in., jak korporacyjni liderzy stworzyli całą branżę dietetyczną, jak PayPal opanował rynek płatności online oraz jak szefowie firm farmaceutycznych uknuli skuteczny plan sprzedaży leków ludziom zdrowym.Peretti, nagradzany dziennikarz śledczy, na podstawie swojej rozległej wiedzy i wnikliwych badań wskazuje także intrygujące i fascynujące powiązania: np. jak poczynania Wall Street na rynku produktów spożywczych doprowadziły do wybuchu Arabskiej Wiosny lub co łączyło epidemię AIDS w San Francisco w latach 80. XX w. z załamaniem rynku kredytów hipotecznych subprime i kryzysem finansowym w 2008 roku.

Najpiękniejsze zamki, pałace i dwory w Polsce / Marek Gaworski
Warszawa: Arkady, 2019
Publikacja przedstawia 600 najpiękniejszych zamków i pałaców – rezydencji możnych polskich rodów. Wielkim atutem są fotografie pokazujące aktualny stan tych zabytków, a także niezwykle interesujące zdjęcia z lotu ptaka. Poszczególnym opisom towarzyszą fotografie archiwalne, historia powstawania budowli, informacje o losach właścicieli i wiele innych ciekawostek.
 

Efekt placebo: naukowe dowody na uzdrawiającą  moc twojego umysłu / Joe Dispenza; [tłumaczenie  Magdalena Szewczuk]. - Wydanie 2 zm.
Białystok: Wydawnictwo Vital, 2019
Czy możliwe jest uzdrowienie za pomocą myśli – bez użycia leków lub ingerencji chirurga? Takie przypadki zdarzają się częściej niż myślisz. Teraz możesz nie tylko poznać naukowe dowody dotyczące tego pasjonującego fenomenu, ale również świadomie zastosować go we własnym życiu. Autor przytacza wiele udokumentowanych historii pacjentów, którym udało się cofnąć dolegliwości serca, depresję, zapalenie stawów a nawet objawy choroby Parkinsona – wszystko to dzięki wierze w placebo. Opisuje również odwrotne przypadki, w których chorzy pogorszyli swój stan zdrowia, a nawet doprowadzili do własnej śmierci po tym, jak uwierzyli, że padli ofiarą klątwy voodoo lub po błędnym zdiagnozowaniu u nich śmiertelnej choroby. Celem niniejszej publikacji jest nie tylko wyjaśnienie fenomenu zwanego efektem placebo, ale również umożliwienie wszystkim czytelnikom swobodne korzystanie z kryjących się za nim możliwości odmieniania zdrowia i życia. Dr Dispenza łączy najnowsze odkrycia w dziedzinie neurobiologii, biologii, psychologii, hipnozy, warunkowania behawioralnego oraz fizyki kwantowej. Dzięki nim w sposób prosty wyjaśnia zawiłe mechanizmy efektu placebo i udowadnia, że to, co na pozór niemożliwe, może stać się w pełni realne.  W książce znajduje się także instrukcja przeprowadzenia medytacji zmiany przekonań i percepcji, które nas ograniczają. Jest ona pierwszym krokiem do samoleczenia, co udowodnili ludzie, którzy doznali samoistnego uzdrowienia w trakcie warsztatów prowadzonych przez Autora. Wykorzystaj moc placebo!

Zrozum mowę ciała / Lillian Glass; [tł. Katarzyna Kmieć]
Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, cop. 2014
Książka uczy czytać i świadomie nadawać niewerbalne komunikaty oraz pokazuje jak umiejętność interpretacji komunikatów niewerbalnych wpływa na skuteczność procesów komunikowania się. Zrozum mowę ciała to narzędzie umożliwiające rozumienie i stosowanie komunikacji niewerbalnej, wzorców mowy i tonu głosu po to, by wychwycić i zażegnać potencjalne problemy w życiu osobistym, osiągnąć sukces zawodowy, rozpoznać kłamstwo lub dowiedzieć się, co inni ludzie mają tak naprawdę na myśli. Jest to jedna z najlepszych pozycji na rynku, która porządkuje wiedzę na temat komunikacji niewerbalnej i w jasny sposób przedstawia jak z niej korzystać. Książka Zrozum mowę ciała została napisana przez światowej klasy ekspertkę w dziedzinie komunikacji i języka dr Lilian Glass. Pokaże, w jaki sposób szybko i dokładnie przeanalizować zachowania i charaktery ludzkie, dzięki czemu nie dasz się oszukać nowo poznanym osobom w żadnej sytuacji. Kompetencje nabyte dzięki lekturze tej książki będziesz mógł zastosować w każdej sytuacji: na rozmowie o pracę, na spotkaniu biznesowym, wieczorku towarzyskim czy w domu.

100 [Sto] lat z dziejów polskiej muzyki / Danuta Gwizdalanka
Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2018
„100 lat z dziejów polskiej muzyki” Danuty Gwizdalanki to fascynująca podróż w głąb ostatniego stulecia polskiej kultury muzycznej. W książce, napisanej żywym i pełnym ekspresji językiem, autorka zaznacza najważniejsze historyczne wydarzenia, które miały wpływ na artystyczną działalność polskich twórców od 1918 do 2018 roku. Prowadzi czytelników przez meandry estetycznych nurtów, wskazuje na stylistyczne konteksty, tłumaczy muzyczne wypowiedzi kompozytorów, przywołując przy tym często zapomniane fakty i anegdoty. Spogląda wstecz i patrzy w dźwiękową przyszłość. A swoją opowieść rozpoczyna od fortepianu, instrumentu nierozerwalnie kojarzonego z Polską...

Przygotowanie do maratonu: szesnastotygodniowy program treningowy / Tom Holland; przedm. Jeff Galloway; [tł. Maciej Boryczka]
Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, cop. 2014
Książka Przygotowanie do maratonu zapewni Ci wszytko, co musisz wiedzieć, żeby stać się liderem wśród biegaczy maratońskich. Prezentuje zindywidualizowane plany treningowe dla początkujących, średnio zaawansowanych i zaawansowanych biegaczy. Obejmuje przygotowanie mentalne, strategie biegu, porady dotyczące tempa, zapobiegania kontuzjom, treningu siłowego, elastyczności, porady dotyczące odżywiania, nawadniania i wiele, wiele więcej. Jeśli kiedykolwiek marzyłeś o tym, żeby znaleźć się w elitarnym gronie tych, którzy z dumą mogą nazwać siebie „maratończykami”, oto twoja szansa na to, by Twój sen stał się rzeczywistością. Z pomocą Toma Hollanda – doświadczonego atlety, który przebiegł ponad 20 maratonów, trzy ultramaratony i kilkanaście triatlonów Ironman – nauczysz się, jak właściwie przygotować się i trenować na szesnaście tygodni przed występem w pełnym biegu maratońskim. Kiedy usłyszysz wystrzał z pistoletu startowego, będziesz gotów i wyposażony w bezcenne porady i techniki, które ustawią Cię w pozycji odpowiedniej do przebiegnięcia najlepszego biegu w twoim życiu. Książka Przygotowanie do maratonu zapewni Ci wszytko, co musisz wiedzieć, żeby stać się liderem wśród biegaczy maratońskich. Przygotowanie do biegu, odżywianie, nawadnianie. Zindywidualizowane plany treningowe dla początkujących, średnio zaawansowanych i zaawansowanych biegaczy.

Historia odkryć pierwiastków chemicznych / Jan Grzegorz Małecki
Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018
W pracy przedstawiono w sposób przystępny historie odkryć pierwiastków chemicznych szeregując je nie według miejsc zajmowanych w układzie okresowym, a w oparciu o okres czasu, w którym zostały zidentyfikowane. Cezura czasowa nie jest jedynym kryterium jakie Autor zastosował do przedstawienia historii odkryć liter chemicznego alfabetu. Drugim kryterium są odkrycia naukowe skutkujące powstaniem metod stosowanych do zgłębienia zagadek budowy otaczającego świata, a które doprowadziły do odkrycia szeregu pierwiastków chemicznych. Ostatnia grupa opisanych w książce pierwiastków to otrzymane sztucznie ciężkie, nietrwałe, pierwiastki chemiczne. Najcięższe z nich otrzymały swoje nazwy dopiero w roku 2016. Książka przeznaczona jest dla studentów pierwszego stopnia chemii, może również stanowić doskonałe źródło wiadomości dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych w szkołach ponadpodstawowych. Ponadto, ponieważ napisana została w sposób nie wymagający od czytelnika szerszego przygotowania z zakresu chemii, może być inspirująca dla osób zaczynających swoją przygodę z naukami przyrodniczymi.

Złoty atlas: największe wyprawy, odkrycia i poszukiwania na mapach / Edward Brooke-Hitching ; przełożył Janusz Szczepański
Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2019
Autor międzynarodowego bestsellera "Atlas lądów niebyłych" (Rebis 2017) powraca z pasjonującą historią odkryć geograficznych zilustrowaną najrzadszymi, najpiękniejszymi mapami w dziejach kartografii. Fascynujące kompendium, pełne zaskakujących faktów, obficie czerpie z najnowszych badań.

(Od)pamiętywanie: gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży / redakcja Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek
Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018
Teksty zamieszczone w tomie (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży skupiają się na problematyce związanej z niezwykle popularnym we współczesnej kulturze zjawiskiem postpamięci. Mówiąc o szeroko zakrojonym projekcie „Postpamięć”, warto przyjrzeć się jego realizacjom obecnym we współczesnej literatury dla dzieci i młodzieży. Ogląd obejmuje reprezentacje przeszłości w literaturze nie tylko XIX i XX wieku, ale również tej najnowszej, refleksję nad gatunkami literackimi (np. powieść historyczna, saga, dziennik, pamiętnik), kategorią wspomnienia, instrumentalizacją i ideologizacją historii w edukacji oraz refleksję nad ponowoczesnymi grami z kanonami (toposami) typowymi dla poszczególnych obrazów przeszłości.

Wybrane nowości - listopad 2019

Na nieludzkiej ziemi / Józef Czapski; posłowie Natalia S. Lebiediewa
Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2017
Na nieludzkiej ziemi" należy do kanonu najbardziej wstrząsających książek o cierpieniach zgotowanych światu przez komunistyczną utopię, jakie realizował sowiecki aparat przemocy i wyzysku. Józef Czapski oddaje głos zamordowanym i wyraża w ich imieniu niezgodę na dokonujący się horror. Jednymi z pierwszych, którzy docenili znaczenie i siłę zawartych tu tekstów, byli Arthur Koestler i George Orwell. Ten ostatni, zainspirowany przeżyciami Czapskiego, planował napisać książkę o Katyniu.

 
Moje przeżycia wojenne: wypracowania dzieci z 1946 / [koncepcja publikacji Leszek Zaborowski; tł. Aleksandra Arumińska, Julia Niedzielko, Ian Stephenson, Maciej Zakrzewski
Warszawa: Instytut Pileckiego, 2019
Uczniowie z różnych rejonów kraju utrwalili w swoich pracach wstrząsające przeżycia z czasów niemiecko-sowieckiej napaści na Polskę i późniejszej okupacji. Opowiedzieli o tragicznych losach swoich rodzin, obserwowanych z ukrycia walkach, pacyfikacjach ludności i bombardowaniach, przeprowadzanych rewizjach, aresztowaniach i pobytach w obozach, ale też uczestnictwie w tajnym nauczaniu oraz próbach prowadzenia normalnego życia w rzeczywistości pełnej brutalnej przemocy. W 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej te przejmujące historie na nowo uświadamiają nam, jaki był los najsłabszych i bezbronnych w obliczu dwóch totalitaryzmów – nazistowskiego i komunistycznego.

 
Żelazny wiatr: Europa pod władzą Hitlera / Peter Fritzsche ; tł. Hanna Jankowska
Warszawa: Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, cop. 2019
Peter Fritzsche przedstawia w swej książce przez pryzmat różnorodnych świadectw historię okupowanej Europy. Wykorzystując  dzienniki, listy i rozmaite relacje, zarysowuje realia życia codziennego w podbitych przez Niemców krajach. Pokazuje, w jaki sposób  ich mieszkańcy starali się funkcjonować w obliczu coraz brutalniejszych represji oraz nasilającej się wojny totalnej, jak usiłując  przetrwać konflikt, jednocześnie próbowali zrozumieć nową, ukształtowaną przez nazistów rzeczywistość i nadać jej sens. Autor  opisuje nie tylko rozdartą między kolaboracją i oporem Francję oraz poddaną brutalnym represjom Polskę, ale także neutralną  Szwajcarię – tym samym pokazuje, w jak różnych sytuacjach znalazły się narody Europy. Szczególnie dużo uwagi poświęca reakcji  społeczeństw na Holokaust oraz inne masowe zbrodnie. Stawia przy tym trudne pytania o uniwersalne mechanizmy wpływające na granice  ludzkiej solidarności i empatii w obliczu przemocy. Konfrontując nas ze strachem świadków, lękających się uwięzienia lub śmierci,  ukazuje, jak złudne może być odnoszenie do okresu wojennego norm znanych z czasu pokoju.

 
Kornel Morawiecki: autobiografia / rozmawia Artur Adamski
Warszawa: Trzecia Strona, cop. 2017
Kornel Morawiecki, legenda opozycji antykomunistycznej, założyciel i przewodniczący Solidarności Walczącej, człowiek, którego reżim Jaruzelskiego siłą wyrzucił z Polski a wolna Polska skazała na ćwierć wieku zapomnienia. W szczerej rozmowie opowiada o dzieciństwie, dojrzewaniu, początkach swojej działalności opozycyjnej, o powstaniu i funkcjonowaniu Solidarności Walczącej oraz o tym co się stało po 1989 roku. Dowiemy się m.in. w jaki sposób działał podziemny kontrwywiad, do czego – oprócz palenia – mogły służyć papierosy „Marlboro” i jakie miejsce we Wrocławiu bezpieka nazywała „Watykanem”. Obowiązkowa pozycja dla wszystkich zainteresowanych historią najnowszą.

 
Romaszewscy: autobiografia / ze Zbigniewem, Zofią i Agnieszką Romaszewskimi rozmawia Piotr Skwieciński
Warszawa: Trzecia Strona, 2014
Fascynująca historia jednej z najbardziej znanych rodzin w polskiej polityce w postaci wywiadu-rzeki z Zofią i Zbigniewem Romaszewskimi oraz ich córką Agnieszką Romaszewską-Guzy. Romaszewscy mówią o dzieciństwie, młodości, politycznym dojrzewaniu i wspólnej walce o wolną Polskę. Zdradzają kulisy funkcjonowania III RP, a ich refleksje mogą stanowić swego rodzaju polityczny  testament dla młodszych pokoleń. Wywiad z senatorem Romaszewskim został ukończony na miesiąc przed jego śmiercią.

 
Kontrrewolucja: liberalna Europa w odwrocie / Jan Zielonka; przekł. Joanna Bednarek
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018
Kontrrewolucja to książka, w której Jan Zielonka próbuje zmierzyć się z pytaniem o przyszłość Europy, wskazuje dysfunkcje demokratycznej polityki oraz trendy ekonomiczne ostatnich kilkudziesięciu lat i podejmuje wysiłek ponownego przemyślenia projektu liberalnego w obliczu porażki, jaką poniosła Europa w zderzeniu z geopolitycznymi, ekonomicznymi i technologicznymi przemianami. „Populizm stał się w kręgach liberalnych ulubionym tematem; nikt nie demaskuje iluzji i niebezpieczeństw populizmu lepiej niż liberalni publicyści. Liberałowie pozostają jednak lepsi we wskazywaniu cudzych wad niż w autorefleksji. Więcej czasu poświęcają wyjaśnianiu wzrostu popularności populizmu niż wyjaśnianiu upadku liberalizmu. Nie chcą spojrzeć w lustro i uznać własnych niedociągnięć, które doprowadziły do ekspansji populizmu w Europie. Moja książka ma za zadanie skompensować ten brak: to samokrytyka przeprowadzona przez liberała z krwi i kości”.

 
Nie ma / Mariusz Szczygieł
Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie-Fundacja Instytut Reportażu, 2018
Mariusz Szczygieł - laureat Europejskiej Nagrody Literackiej i Dziennikarz Roku 2013 – opowiada prawdzie historie o nie ma. Nie ma kogoś. Nie ma czegoś. Nie ma przeszłości. Nie ma pamięci. Nie ma widelców do sera. Nie ma miłości. Nie ma życia. Nie ma fikcji. Nie ma właściwego koloru. Nie ma komisji. Nie ma grobu. Nie ma siostry. Nie ma klamek. Nie ma niebieskich tulipanów. Nie ma nie ma. Rozmówcami Szczygła są ludzie z różnych światów: czeska poetka, ukraiński żołnierz, polska księgowa, albański malarz, izraelska pisarka, a także jego ojciec, z którym autor wybiera się ostatni raz w życiu do Pragi. Nad książką unosi się rada, którą dała autorowi Hanna Krall: „Wszystko musi mieć swoją formę, swój rytm, panie Mariuszu. Zwłaszcza nieobecność”.

 
Ignacy Łukasiewicz/Zbigniew Wójcik
Warszawa; Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego, 2018
Książka jest prezentacją spojrzenia historyka nauki na dokonania farmaceuty i  przedsiębiorcy naftowego, który w życiu nie wydrukował żadnej rozprawy na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań. Mimo to ma ogromne zasługi jako nauczyciel zawodu,  chemik-wynalazca wyczulony na postęp wiedzy oraz skutecznie przeciwstawiający się  nieuczciwej konkurencji przemysłowej. Tego typu ujęcie dało możliwość dotarcia do wielu źródeł dotychczas traktowanych jako marginalne, np. szczególne relacje Józefa Ignacego  Kraszewskiego z dyrektorem technicznym kopalni w Bóbrce – Adolfem Jabłońskim. W wielu przypadkach ujawnione po raz pierwszy przekazy – w wyborze przedstawione w aneksie  – będą stanowiły pomoc dla tych, którzy w przyszłości podejmą trud napisania monografii  twórcy, dzięki któremu światło lampy naftowej trafiło do pałaców i pod strzechy

Bogna Tyrmanda: nastolatka, która rozkochała w sobie pisarza / Michał Wójcik, Krystyna Okólska
Warszawa: Wielka Litera, cop. 2019
80-letnia dziś Krystyna Okólska – pierwowzór Bogny z Dziennika 1954 – postanowiła po latach  opowiedzieć swoją historię. Dzięki temu powstał nie tylko detektywistyczny reportaż o  związku pisarza i młodej dziewczyny, ale także znakomity portret Warszawy pierwszego  powojennego dziesięciolecia.Czerwone skarpetki bikiniarzy, jazz słuchany potajemnie, milicja na tropie bandy braci Wałachowskich, a nad wszystkim srogi wizerunek Stalina. I miłość dwojga ludzi.

Pamiętniki/Maurycy Beniowski;przełożył i przypisami opatrzył Edward Kajdański
Kraków: Oficyna Wydawnicza Volumen, cop. 2017
O szczególnej wartości historyczno-geograficznej i literackiej Pamiętników Maurycego  Beniowskiego nie trzeba nikogo przekonywać. Jest to pierwsza, pełna polska edycja  tłumaczenia z oryginalnego francuskiego rękopisu. Wydanie zawiera obszerną korespondencję z  władzami francuskimi i własne opracowania Beniowskiego dotyczące Madagaskaru, usunięte z  francuskich wydań Pamiętników i w konsekwencji ze wszystkich dotychczasowych polskich  przekładów. Pamiętniki w swej pełnej zawartości są barwną opowieścią o losach niezwykłego człowieka – hrabiego, uczestnika Konfederacji Barskiej, zesłanego dekretem carowej  Katarzyna II na półwysep Kamczatka. Beniowski opisuje w Pamiętnikach podróż przez Syberię  na zesłanie, pobyt na Kamczatce i romans z córką gubernatora, udaną ucieczkę wraz z 85  współtowarzyszami przez Morze Beringa i północny Pacyfik, półroczny pobyt w Makau w  Chinach, przybycie do Francji i ostatni epizod życia – kontrowersyjną ekspedycję na Madagaskar.

Moje wspomnienia/Józef Dowbor-Muśnicki
Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop. 2013
Generał Józef Dowbor-Muśnicki należał do grona najwybitniejszych przywódców wojskowych w  odradzającej się po zaborach Polsce. Jego dokonania miały znaczący wpływ na ustanowienie  granic odrodzonej Rzeczpospolitej i formowanie Wojska Polskiego. Zdobył wykształcenie wojskowe, a następnie bogate doświadczenie w armii carskiej, z którą  był związany do wybuchu rewolucji lutowej w Rosji. Wtedy to oddał się do dyspozycji  Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego w Rosji. W latach 1917-1918 dowodził I Korpusem Polskim w Rosji – jedną z największych polskich  formacji wojskowych na Wschodzie. Karni i doskonale wyszkoleni żołnierze korpusu po  demobilizacji i powrocie do Polski stali się rdzeniem nowo powstającego Wojska Polskiego. Generał miał ogromny wkład w sukces Powstania Wielkopolskiego, nad którym objął dowództwo w miejsce majora Stanisława Taczaka. Oddziały ochotnicze przekształcił w regularne wojsko  liczące ponad 100 tysięcy żołnierzy. Armia Wielkopolska, już w ramach sił zbrojnych II  Rzeczpospolitej, zasłużyła się w walkach przeciwko bolszewikom w latach 1919-1920. Niniejszy tom pozwoli czytelnikowi poznać ten fascynujący wycinek historii Polski w XX  wieku z perspektywy jednego z głównych uczestników wydarzeń. To pełna pasji relacja  odważnego żołnierza i żarliwego patrioty, który zawsze pozostawał wierny swoim  przekonaniom.

Księża wobec bezpieki: na przykładzie archidiecezji krakowskiej/Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007
Książka ks. Tadeusza Isakowicza-Zaleskiego to efekt prowadzonych przez autora w archiwach IPN badań dotyczących inwigilacji krakowskiego Kościoła przez UB i SB. Jej celem jest  opisanie i zrozumienie postaw duchowieństwa katolickiego wobec działań komunistycznej  bezpieki. Działania te były różne w różnych okresach PRL-u. Od zastraszania, gróźb czy  szantażu przechodzono do metod bardziej subtelnych, próbując wciągać duchownych we  współpracę poprzez rozmowy, perswazję, obietnice rozmaitych życiowych udogodnień.  Zdecydowana większość księży potrafiła oprzeć się zarówno zastraszaniu, jak i pokusom. Wśród tych, którzy wyrazili zgodę na współpracę, wielu potrafiło ją po jakimś czasie  zerwać. Książka niewątpliwie uporządkuje toczące się od wielu miesięcy dyskusje na temat  tzw. lustracji duchownych. Jest to mocny głos badacza i jednocześnie świadka, który  poszukuje prawdy o tamtych trudnych czasach.  Książka wyróżniona prestiżową Nagrodą  Literacką im. Józefa Mackiewicza. 

Wasz cyrk moje małpy : chronologiczny alfabet moich autorów. T. 1 i T. 2 / Maciej Parowski
Kraków: Wydawnictwo SQN, 2019
Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to dwutomowy, okraszony licznymi zdjęciami zbiór esejów i rozmów  traktujących o stanie gatunku, a przede wszystkim blisko dwieście portretów krytycznych i anegdot o twórcach, którzy w latach 1982–2012 zmieniali oblicze polskiej fantastyki.

                 
Babel: w dwadzieścia języków dookoła świata / Gaston Dorren; przeł. Anna Sak
Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2019
Zabawna i pouczająca książka o dwudziestu najbardziej rozpowszechnionych językach świata - od wietnamskiego po angielski, poprzez koreański, tamilski, turecki, jawajski, perski, pendżabski, japoński, suahili, niemiecki, francuski, malajski, rosyjski, portugalski, bengalski, arabski, hindi-urdu, hiszpański, mandaryński. Gaston Dorren, lingwista i poliglota, przedstawia specyficzne cechy każdego z tych języków, a przy okazji opowiada o wszystkim, co z językiem się wiąże – historii, kulturze, różnych sposobach myślenia i postrzegania rzeczywistości. Jak najskuteczniej nauczyć się wietnamskiego? Dlaczego niemiecki to największy dziwoląg wśród języków? Dlaczego jedne języki okazały się bardziej ekspansywne niż inne? Jak porozumiewają się mieszkańcy Indonezji (dwieście sześćdziesiąt pięć milionów obywateli zamieszkujący niemal tysiąc wysp, mówiący siedmiuset językami)? Książka Gastona Dorrena przynosi odpowiedź na te i dziesiątki podobnych mniej lub dziwnych pytań, odkrywając przed nami językowy archipelag pełen wspaniałych wynalazków ludzkości.

Wybrane nowości - październik 2019

Caravaggio: światło i cień / Gustaw Herling-Grudziński
Kraków: Instytut Książki, 2019
Szkic o Caravaggiu jest w pewnym sensie detektywistyczny, dlatego że ukazuje rzecz, o której dotychczas historycy sztuki nie  pisali: o prawdopodobieństwie pewnych związków Caravaggia z filozofią Giordana Bruna, heretyka spalonego na Campo dei Fiori...


Piętno: ostatnie opowiadanie kołymskie / Gustaw Herling-Grudziński
Kraków; Warszawa: Instytut Książki, 2019
Herling nazwał Szałamowa „największym […] pisarzem koncentracyjnego świata sowieckiego”. W jednej z rozmów stwierdził: „Myślę, że  wszyscy piszący o GUŁagu powinniśmy skłonić głowy przed Szałamowem. Łącznie z Sołżenicynem, który to zresztą zrobił”. Hołdem  Grudzińskiego było Piętno. Ostatnie opowiadanie kołymskie. Tak jak w latach sześćdziesiątych Szałamow utrwalił ostatnie dni Osipa  Mandelsztama w noweli Sherry Brandy", tak Herling w 1982 roku opisał stan powolnego konania. Stylizując swój utwór na wzór  Opowiadań kołymskich, relacjonując dramatyczne fakty z konwencjonalną rzeczywistością, miarowym i spokojnym tokiem wypowiedzi,  niechęcią wobec wykrzykników i „dramatycznego rozdymania słów”, Herling z pokorą oddał pośmiertny hołd tym cechom pisarstwa  Szałamowa, które były mu najbliższe.

Najlepsze lata naszego życia / Marek Hłasko; oprac. i przygot. do dr. Radosław Młynarczyk
Warszawa: Wydawnictwo Iskry, cop. 2016
Opowiadania zgromadzone w niniejszym tomie powstały w latach 1951–?1956. Należą więc do jueniliów Marka Hłaski. Na ich podstawie  wytyczyć można drogę, jaką przebył początkujący pisarz: od zafascynowanego socrealizmem szofera po prowokującego władzę autora  Pierwszego kroku w chmurach. Utwory stanowią podróż sentymentalną do czasów Polski stalinowskiej i jej często zniekształcanego  przez literaturę obrazu. Najlepsze lata naszego życia zawierają teksty wcześniej niepublikowane, zachowane w archiwaliach Marka  Hłaski, dopełniające jego spuściznę literacką.

Siddhartha: poemat indyjski / Hermann Hesse; przekł. [z niem.] Małgorzata Łukasiewicz
Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1988
Pragnienie znalezienia sensu rzeczy nie daje spokoju bohaterowi powstałej w 1922 roku indyjskiej opowieści Hessego. Siddhartha,  potomek rodu braminów, w młodości nie znajduje spełnenia ani w praktykowaniu tradycyjnej kontemplacji, a ni nauce Buddy, którego  dane mu jest osobiście poznać. Porzuciwszy rodzinne strony, bohater próbuje zatem trudnić się kupiectwem; ale także powodzenie w  interesach, bogactwo i miłość zmysłowa nie dają mu zadowolenia. Dopiero wybierając życie w ubóstwie i blisko natury, Siddhartha nie  bez wewnętrznych dramatów dochodzi do głębokiej harmonii ze światem; osiąga mądrość poza wszelką filozofią i religią, mądrość poza  słowami. Częsta u Hessego uniwersalna refleksja o bogactwie i sprzecznościach natury ludzkiej, a także plastyczność i klarowność  tej klasycznej prozy sprawiają, że Siddhartha pozostaje jedną z najważniejszych i najpoczytniejszych książek tego autora.

Lesie, ojcze mój / Papusza ; z jęz. cygańskiego przetł., wstępem i przypisami opatrzył Jerzy Ficowski. - Wyd. 2
Warszawa : Wydawnictwo Nisza, 2015
Papusza, Bronisława Wajs była jedną z niewielu kobiet romskich, które samodzielnie nauczyły się pisać i czytać. Odkrył ją Jerzy  Ficowski  – poeta, tłumacz i członek AK, ukrywający się po wojnie w cygańskim taborze przed ubeckimi prześladowaniami. Promocji jej  twórczości podjął się Julian Tuwim. Cała trójka mocno się zaprzyjaźniła, do tego stopnia, że po śmierci Tuwima, Papusza przestała  pisać. Jej poezja, wyrosła z cygańskich pieśni, akcentowała wolność i życie w harmonii z naturą. Sama Papusza nie uważała się za  poetkę.

Ikony / Luba Ristujczina. - Wyd. 2
Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon, cop. 2018
Czym jest ikona? W potocznym rozumieniu świętym obrazem, czczonym w Kościele prawosławnym. Jednakże dla samych wyznawców ikona jest  czymś więcej niż tylko obrazem. Dla nich ikona jest tożsama z Bogiem. Już w 692 roku sobór ekumeniczny w Konstantynopolu poparł  ideę przedstawiania Boga i osób boskich w postaci ikon. Na soborze ogłoszono także dogmat o czci ikon. Wedle słów Teodora Studity w  ikonie objawia się sam Bóg: „I należy z całą stanowczością powiedzieć, że w obrazie Chrystusa jest podobieństwo do Chrystusa, a za  tym idzie, że obrazowi należy się ta sama cześć, co Chrystusowi.”
 

Indeks właścicieli i użytkowników nieruchomości cyrkułu dukielskiego w latach 1785-1789 na podstawie Metryki Józefińskiej. T. 1 , Miejscowości cyrkułu dukielskiego: A-Ł / oprac. i wstępem opatrzył Daniel Krzysztof Nowak
Imponująca praca Daniela Nowaka! Obejmuje dokładny indeks właścicieli i użytkowników nieruchomości Cyrkułu Dukielskiego z podaniem numeru domu. Określa również przynależność do parafii rzymskokatolickiej oraz greckokatolickiej, ilość mieszkańców oraz listę  budynków użytkowych. Na końcu publikacji umieszczono zbiorczy indeks nazwisk! Niezbędna pomoc w poszukiwaniu przodków,  zamieszkujących wszystkie wsie i miasta Cyrkułu. Pozycja wzbogacona o mapy umieszczone w tekście. Luzem załączona barwna dwustronna  mapa fragmentu Galicji z Cyrkułem dukielskim formatu B4. W tym tomie znajdują się miejscowości od litery A do Ł. W przygotowaniu tom II od litery M do litery Z.


Zagłada Polaków w Związku Sowieckim : od przewrotu bolszewickiego do "operacji polskiej" / Anna Zechenter
Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ściągania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2019
Książka popularnonaukowa o losach Polaków w Związku Sowieckim w okresie od rewolucji październikowej 1917 roku do tzw. operacji polskiej NKWD, przeprowadzonej w latach 1937–1938 przez państwo Stalina w ramach Wielkiego Terroru. Autorka przedstawia kolejne etapy szykanowania i eksterminacji rzeczywistych i domniemanych wrogów nowego ustroju, dzieje różnych środowisk społecznych i zawodowych, m.in. ziemian, chłopów i duchowieństwa, obficie cytując świadectwa uczestników wydarzeń, a także dokumenty archiwalne (publikowane w Rosji, a ostatnio przez IPN) oraz materiały z ówczesnej prasy.  Poszczególne partie tekstu ilustrowane są zdjęciami katów i ofiar, miejsc pamięci o popełnionych masowych zbrodniach, reprodukcjami plakatów propagandowych, rozkazów i artykułów.

Imperium Habsburgów: wspólnota narodów / Pieter M. Judson; przeł. Sławomir Patlewicz
Warszawa: Bellona, cop. 2017
Ukazując panoramę dziejów monarchii Habsburgów i rewidując utrwalone poglądy Pieter M. Judson wyjaśnia, dlaczego państwo to znaczyło tak wiele przez tak długi czas dla tak licznych Europejczyków ze środka kontynentu. Mimo odmienności mowy, religii, miejsca zamieszkania i tradycji miliony kobiet i mężczyzn miały poczucie wspólnej przynależności do swojego imperium, a urzędnicy, wojskowi, politycy i uczeni wkładali wiele inwencji by sprostać wyzwaniom drugiego co do wielkości państwa w Europie. Bezpośrednio przed jego rozpadem i potem, gdy już się dokonał, widziano w imperium nienaturalny zlepek wrogich grup etnicznych, anachroniczny imperialistyczny relikt. Autor bada źródła takich poglądów, najzupełniej niesłusznych.


O kształtowaniu się człowieka / Maria Montessori; przeł Luiza Krolczuk-Wyganowska; red.nauk. polskiego wydania Sylwia Camarda
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019
O kształtowaniu się człowieka to książka, w której Maria Montessori wyjaśnia podwaliny swojej koncepcji naturalnego rozwoju dziecka  oraz metody, którą określa jako „pomoc w zdobywaniu przez ludzką osobowość niezależności, środek do uwalniania ludzkiej niezależności z opresji uprzedzeń ciążących od zamierzchłych czasów na edukacji”.