Czynne i bierne prawo wyborcze
08-03-2012
Krosno, dnia 22.02.2012 r.
Opinia prawna
dotycząca czynnego i biernego prawa wyborczego do organów uczelni po nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2007 r. (Dz. U. 2005, nr 64, poz. 1365 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” – wprowadzonej ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2011, nr 84, poz. 455), w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2011 r.
Zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 r. Statut uczelni publicznej określa tryb wyboru członków kolegium elektorów, tryb wyboru organów jednoosobowych, przedstawicieli do organów kolegialnych (Senatu) oraz osób pełniących inne funkcje z wyboru, z zachowaniem zasad wskazanych w punktach 1-8 art. 71 ust. 1 oraz ust. 2-4 art. 71 ustawy (zasady wskazane w ww. punktach nie mogą być przez Statut uczelni zmienione).
I tak, zgodnie z art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy, czynne prawo wyborcze przysługuje nauczycielom akademickim zatrudnionym w uczelni jako podstawowym miejscu pracy, pracownikom niebędącym nauczycielami akademickimi, studentom oraz doktorantom, z tym że w publicznych uczelniach zawodowych czynne prawo wyborcze przysługuje także nauczycielom akademickim zatrudnionym w uczelni jako dodatkowym miejscu pracy (art. 71 ust. 3 ustawy).
Natomiast zgodnie z art. 71 ust. 1 pkt 3 ustawy, bierne prawo wyborcze przysługuje nauczycielom akademickim zatrudnionym w uczelni jako podstawowym miejscu pracy, którzy nie ukończyli sześćdziesiątego piątego roku życia, a w przypadku osób posiadających tytuł profesora - siedemdziesiątego roku życia, pracownikom niebędącym nauczycielami akademickimi, zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, studentom oraz doktorantom; W przypadku osób kandydujących na stanowisko Rektora lub Prorektorów, wymóg zatrudnienia w Uczelni, jako podstawowym miejscu pracy musi być spełniony najpóźniej w dniu poprzedzających objęcie funkcji rektora (odpowiednio prorektorów) – art. 72 ust. 3 i art. 75 ust. 1 zd. 3 ustawy.
Prawo zgłaszania kandydatów ma każdy wyborca, któremu przysługuje czynne prawo wyborcze (art. 71 ust. 1 pkt 4 ustawy). Zgodnie z projektem Statutu, prawo zgłaszania kandydatów na rektora mają członkowie Kolegium Elektorów (§ 44 ust. 4 projektu Statutu), natomiast prawo zgłaszania kandydatów na prorektora ma rektor-elekt (§ 47 ust. 1 projektu Statutu).
Jedynie Rektor w PWSZ w Krośnie może być powołany w drodze wyborów albo w drodze konkursu (art. 72 ust. 1 ww. ustawy, § 39 ust. 3 projektu Statutu). Prorektorzy, przedstawiciele do organów kolegialnych oraz członkowie kolegium elektorów mogą być powołani jedynie w drodze wyborów.
radca prawny PWSZ w Krośnie
adwokat Grzegorz Szklarski