start

11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości

Narodowe Święto Niepodległości

Krosno będzie uroczyście obchodzić Narodowe Święto Niepodległości. Głównym punktem programu uroczystości będzie uroczysta Msza Święta za Ojczyznę w Bazylice Mniejszej "Fara" koncelebrowana o godz. 16.00 przez księży z krośnieńskich parafii. Tradycyjnie, po mszy przy pomniku Marszałka Józefa Piłsudskiego zostaną złożone wieńce i wiązanki kwiatów.

Delegacja Uczelni wraz z pocztem sztandarowym weźmie udział w uroczystościach.

***

Na początku października Rada Regencyjna (polska władza wykonawcza pod dominacją Niemców) ogłosiła przygotowania do wyborów do sejmu. Następnie przyjęła władzę nad wojskiem polskim przyporządkowanym Niemcom. W tym czasie Polacy przystępowali spontanicznie do usuwania okupantów niemieckich i austriackich, zaczęły również powstawać nowe ośrodki władzy. W Krakowie związała się Polska Komisja Likwidacyjna z Wincentym Witosem i Ignacym Daszyńskim na czele, w Poznaniu formowała się Polska Rada Ludowa. Nie było jednak rządu.

W tej sytuacji po władzę „leżącą na ulicy” sięgnęli działacze lewicy niepodległościowej i Polskiej Organizacji  Wojskowej. 6-7 listopada 1918 r. w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego. Gdy 10 listopada przyjechał do Warszawy zwolniony z więzienia w Magdeburgu Józef Piłsudski, na dworcu witał go przedstawiciel  Rady Regencyjnej książę Zdzisław Lubomirski.  Następnego dnia premier rządu lubelskiego Ignacy Daszyński i dowódca POW Edward Śmigły – Rydz oddali się do jego dyspozycji. Dnia 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała mu naczelne  dowództwo nad tworzącą się armią polską - „Wobec grożącego niebezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego dla ujednolicenia wszelkich zarządzeń wojskowych i utworzenia porządku w kraju”.

Rada skierowała również prośbę do Józefa Piłsudskiego o podjęcie się misji utworzenia Rządu Narodowego, w którego ręce chciała złożyć władzę. W odpowiedzi Józefa Piłsudskiego wydał oświadczenie opublikowane w „Monitorze Polskim” (12 listopada) informujące opinię publiczną o tym fakcie oraz o nawiązaniu porozumienia z rządem lubelskim i przedstawicielami polskich ugrupowań politycznych. Po nocnych rokowaniach z niemiecką Radą żołnierską Józef Piłsudski osiągnął porozumienie w sprawie ewakuacji Warszawy 30 - tysięcznego garnizonu niemieckiego. Polska „wybuchła”. Jędrzej Moraczewski, późniejszy premier II RP, świadek wydarzeń pisał: „Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął”. Po 120 latach prysły kordony.  (…) Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! (…) Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało”.

W tym samym dniu 11 listopada 1918 r. zostało podpisane zawieszenie broni na froncie zachodnim, kończące I wojnę światową. Później, dzień 11 listopada uznano za święto państwowe, Święto Odzyskania Niepodległości.

Bibliografia:

1.    Janusz Lisek, Marek Lisek „Do niepodległości” Warszawa, Świat Książki, 2009.

2.    Kronika życia Józefa Piłsudskiego 1867 – 1935 pod redakcją Wacława Jędrzejewicza (Fundacja Kulturalna, Londyn, 1977).