start

prof. dr hab. Grzegorz Przebinda

Ur. 1959, profesor nauk humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Rektor Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie.

Wieloletni dyrektor Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego 1999 – 2005 i 2008-2012, od 2005 kierownik Katedry Kultury Słowian Wschodnich. Profesor zwyczajny na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 2001–2004 – profesor na Wydziale Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie w latach 2002-2003 kierował Katedrą Badań Wschodu.

Od 2005 profesor w Instytucie Humanistycznym Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie. W 2006–2011 kierownik Zakładu Filologii Rosyjskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Pigonia w Krośnie. W 2012–2020 rektor tejże uczelni (od 1 maja 2020 – Karpackiej Państwowej Uczelni w Krośnie).

W latach 2016-2020 powołany na Wiceprzewodniczącego Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa, w okresie 2016-2018 pełnił funkcję członka Rady Narodowego Kongresu Nauki, której zadaniem było wypracowanie propozycji reform w nowej ustawie o szkolnictwie wyższym.

Jego droga naukowo-dydaktyczna już od czasu ukończenia studiów była wyraźnie określona. Jeszcze w stanie wojennym obronił pracę magisterską, która dotyczyła twórczości Aleksandra Sołżenicyna, zakazanego wówczas oficjalnie w całym bloku komunistycznym.

Działał jako wykładowca w podziemnym „Latającym Uniwersytecie”, zorganizowanym przez NSZZ „Solidarność” UJ – dla uczniów, studentów i robotników całej Polski południowej, w tym także Krakowa organizowanym w stanie wojennym. W stanie wojennym publikował także teksty o niezależnej kulturze rosyjskiej w polskich czasopismach drugiego obiegu („Arka”, „Miesięcznik Małopolski”), tłumaczył książki emigrantów z ZSRR (W. Bukowski, „Listy rosyjskiego podróżnika”).

W 1986-1989 przebywał w Niemczech, w Szwajcarii i we Francji w ramach stypendiów naukowych, publikował teksty o kulturze rosyjskiej i jej związkach z kulturą polską i europejską w naukowych czasopismach w Polsce („Slavia Orientalis”, „Miesięcznik Znak”) i w periodykach zagranicznych.

W grudniu 1991 uzyskał nagrodę Fundacji Polcul w Sydney – jako „wyróżnienie za udział w rozwoju niezależnej kultury polskiej” i wkład we współpracę polsko-rosyjską w walce o demokrację”.

W 1992 roku opublikował pracę doktorską o filozofii ekumenicznej Włodzimierza Sołowjowa.

Książka habilitacyjna na temat „Spór o Boga i człowieka w myśli rosyjskiej” otrzymała w 1998 roku nagrodę Ministra Edukacji Narodowej i została nominowana do finałowej grupy 10-ciu publikacji nagrody im. Jana Długosza.

Tytuł profesora otrzymał w 2002 po opublikowaniu książki „Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy”, która znalazła się w ścisłej czołówce prac nominowanych do prestiżowej Nagrody im. Jana Długosza (2002). Jako że praca wpisywała się ściśle w papieską wizję ekumeniczną „Europy dwóch płuc” (katolicyzmu i prawosławia), książką jeszcze w trakcie jej powstawania zainteresował się sam Jan Paweł II. Autor miał dzięki temu zaszczyt dyskutować osobiście z Papieżem w Castel Gandolfo w lipcu 2000 roku.

Grzegorz Przebinda jest autorem dziewięciu książek.

1. Włodzimierz Sołowjow wobec historii, Kraków, Arka, 1992.
2. Mikołaj Czernyszewski – późny wnuk Oświecenia, Katowice, Śląsk, 1997.
3. Od Czaadajewa do Bierdiajewa. Spór o Boga i człowieka w myśli rosyjskiej 1832-1922, Kraków, Polska Akademia Umiejętności, 1998, nominacja do Nagrody im. Jana Długosza w 1999.
4. Zaułki Mistrza Wolanda, Kraków, Oficyna Literacka, 2000.
5. wspólnie z Józefem Smagą, Kto jest kim w Rosji po 1917 roku, Kraków, Znak, 2000.
6. Większa Europa. Papież wobec Rosji i Ukrainy, Kraków, Znak, 2001, nominacja do Nagrody im. Jana Długosza w 2002.
7. Między Moskwą a Rzymem. Myśl religijna w Rosji XIX i XX w., Kraków, Universitas, 2003.
8. Piekło z widokiem na niebo. Spotkania z Rosją 1999-2004, Kraków, Znak, 2004.
9. Между Краковом, Римом и Москвой. Русская идея в новой Польше, Москва, РГГУ, 2013.

W 2013 roku nakładem wydawnictwa Rosyjskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistycznego ukazała się pierwsza w Rosji książka Grzegorza Przebindy pt. Между Краковом, Римом и Москвой. Русская идея в новой Польше, będąca zbiorem esejów i tekstów poświęconych dialogowi kultur i narodów rosyjskiego i polskiego.

Grzegorz Przebinda opublikował  ponad 400 artykułów i esejów w języku polskim, rosyjskim, angielskim, francuskim, czeskim, ukraińskim i białoruskim. Jako ciekawostkę można podać fakt, że jeden z artykułów o prześladowaniu religii w ZSRR został przetłumaczony i wydany w języku fińskim.

W 2016 roku przetłumaczył na polski – razem z żoną Leokadią Anną, synem Igorem i przy wydatnej pomocy córki Anety – „Mistrza i Małgorzatę” Michaiła Bułhakowa, opatrując wydanie filologicznym komentarzem.

W 1992-2014 przebywał wielokrotnie w ramach stypendiów naukowych we Francji, Niemczech i we Włoszech (w Rzymie, na zaproszenie Fundacji Jana Pawła II) oraz w uniwersytetach Rosji, Ukrainy, Bułgarii, Białorusi, Litwy, Łotwy, Estonii, Hiszpanii, Turcji, Słowenii.

Jest członkiem redakcji i kolegiów redakcyjnych czasopism: „Nowaja Polsza”, „Przegląd Rusycystyczny”, „Nowa Europa Wschodnia”, Rady Naukowej Instytutu Jana Pawła II KUL, Komisji Słowianoznawstwa PAN oraz Komisji Wschodnioeuropejskiej PAU.

Publikacje na łamach czasopisma „Nowaja Polsza” (tłumaczone przez Natalię Gorbaniewską) obecne także w wersji elektronicznej w Internecie wywołują życzliwe zainteresowanie ze strony tych Rosjan, którym bliska jest idea dialogu polsko-rosyjskiego. Wywołują natomiast także gwałtowne ataki ze strony tych ugrupowań – często stalinowskich – które cały czas dążą do konfrontacji Rosji z Polską. Vide: http://lenta.mk.ua/article/1586145.html

W latach 1987-2013 przeprowadził i opublikował w polskich czasopismach (podziemna, a potem legalna „Arka”, „Czas Krakowski”, „Tygodnik Powszechny”, „Rzeczpospolita”, „Russkaja Mysl”, „Nowa Europa Wschodnia”) wywiady z pisarzami rosyjskimi, w tym także emigracyjnymi, m.in. z Natalią Gorbaniewską, Iriną Iłowajską-Alberti, Władimirem Bukowskim, Bułatem Okudżawą, Andriejem Siniawskim, Gieorgijem Władimowem, Jewgienijem Rejnem, Dymitrem Bykowem, Władimirem Makaninem.

Od 2018 redaktor naczelny rocznika „Studia Pigoniana” przy KPU w Krośnie, od 2020 – dyrektor uczelnianego Wydawnictwa Humanistycznego Pigonianum.

Uhonorowany odznaką „Zasłużony dla kultury polskiej”, nadaną w 2009 przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, medalem Komisji Edukacji Naukowej (2013). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015), Medalem Gloria Artis (2018), Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości (2018) i Medalem za Zasługi dla Krosna (2019).

Zainteresowania:

Amatorsko przebiegł 17 maratonów na trzech kontynentach: Kraków (25 IV 2010), Wilno (12 IX 2010), Kraków (17 IV 2011), Tallin (11 IX 2011), Paryż (15 IV 2012), Moskwa (9 IX 2012), Jerozolima (1 III 2013), Sankt-Petersburg (30 VI 2013), Stambuł (17 XI 2013), Sewilla (23 II 2014), Walencja (16 XI 2014), Boston (20 IV 2015), Budapeszt (11 X 2015), Nowy Orlean (28 II 2016), Porto (5 XI 2017), Rzym (8 IV 2018), Kijów (7 X 2018). Najlepszy rezultat uzyskał w biegu moskiewskim: 3.23.45.

Życie osobiste:

Od 1981 żonaty z Leokadią Styrcz-Przebindą (absolwentka slawistyki na UJ, dr językoznawstwa). Posiada dwoje dzieci: syna Igora (ur. 1981, absolwent filmoznawstwa na UJ) i córkę Anetę (ur. 1989, absolwentka socjologii na UJ).

SPIS PUBLIKACJI GRZEGORZA PRZEBINDY